ديپلماسي امام خميني در نوفل لوشاتو (۷)
احمد مازني
آخرين ديدار و هشدار امام به دولت امريكا
نماينده جيمي كارتر در پاسخ به دكتر يزدي، نماينده امام گفت: نميداند، سوال ميكند و جواب ميدهد. در روز ۳۰ دي ماه ۱۳۵۷ برابر با ۲۱/۱/۱۹۷۹ نماينده دولت امريكا تلفن زد و جواب سوال بالا را به شرح زير داد؛ تصميمگيري نسبت به آينده و جريان تحول سياسي و برنامهاي براي به وجود آوردن حداكثر ثبات، بايد خود مردم شركتكنندگان اصلي باشند و عناصر اصلي را خود انتخاب كنند و سعي شود كه حداكثر نيروها را دربر گيرد. چهارمين پيام، ۴ بهمن ۵۷ مطابق با ۲۴ ژانويه ۱۹۷۹.
نماينده امريكا در چهارمين ديدار كه در چهارم بهمن ۵۷ برگزار شد، چهار نكته را ازسوي دولت امريكا مطرح كرد؛ از جانب دولتم موظفم چهار نكته را به اطلاع برسانم: ۱: براي ما و فرض ما آن است كه آيتالله هم با ما در اين امر شريكند كه ايران مستقل و با ثبات جداي از دخالت خارجيها، هدف است. ۲: ما اعتقاد داريم كه جريان كافي در قانون اساسي هست كه از طريق آن تمامي نيروهاي اصلي ميتوانند با آرامش در تنظيم سرنوشت مملكت شركت و دخالت كنند. ۳: اگر اين جريانات تعقيب و اجرا نشود، يك حركت و برخورد مستقيم خارجي، جداي از قانون اساسي اتفاق بيفتد، با نتايج فاجعهآميز آن براي تمامي نيروهاي غيركمونيست، ازجمله براي عوامل مذهبي پشتيبانان آنان. در اين مورد از من خواسته شده كه توجه شما را به بيانيه جديد حزب توده جلب كنم كه پشتيباني خود را از شوراي انقلاب و دولت موقت اعلام داشته است. ۴: ما فكر ميكنيم كه در شرايط كنوني هنوز زود است كه آيتالله در اين زمان به ايران برگردد.
دكتر يزدي در جريان تقديم اين پيام به امام خميني ميگويد كه استنباط ما از پيام امريكا اين بود كه اصرار دارند قانون اساسي فعلي حفظ شود و اعتبار خود را از دست ندهد و ما را از يك فاجعه موهوم در صورت تغيير قانون اساسي ميترساند. همچنين اصرار امريكا بر تاخير در بازگشت امام به ايران باتوجه به خروج شاه و اقدام دولت و ارتش در بستن فرودگاه حكايت از توطئهاي داشت.
پنجمين پيام ۷ بهمن ۱۳۵۷ برابر با ۲۷ ژانويه ۱۹۷۹
در پنجمين ديدار دكتر يزدي با نماينده امريكا در ۷ بهمن، پيام آيتالله خميني قرائت شد: «كارها و عمليات بختيار و سران كنوني ارتش نه تنها براي ملت ايران، بلكه براي دولت امريكا هم به خصوص آينده خود امريكا هم در ايران، سخت ضرر دارد و من ممكن است مجبور شوم دستور جديدي درباره اوضاع ايران بدهم. بهتر است شما به ارتش توصيه كنيد كه از بختيار اطاعت نكند. دست از اين حركات بردارند. ادامه اين عمليات توسط بختيار و سران ارتش ممكن است فاجعهاي بزرگ به بار آورد. اگر او و ارتش در امور دخالت نكنند و ما ملت را ساكت كنيم، ضرري براي امريكا ندارد. اينگونه حركات و رفتار، ثبات و آرامش منطقه را باعث نخواهد شد. ملت از من حرفشنوي دارند و ثبات به دستور من و با اجراي برنامه من به وجود خواهد آمد. وقتي من دولت موقت را اعلام كنم، خواهيد ديد كه رفع بسياري از ابهامات خواهد شد و خواهيد ديد كه ما با مردم امريكا دشمني خاصي نداريم و خواهيد ديد كه جمهوري اسلامي كه برمبناي فقه و احكام اسلامي استوار است، چيزي نيست جز بشردوستي و به نفع صلح و آرامش همه بشريت است. بستن فرودگاهها و جلوگيري از رفتن ما به ايران ثبات را بيش از پيش بههم ميزند، نه آنكه اوضاع را تثبيت نمايد. از جانب نيروهاي من خواسته شده است كه اذن بدهم بروند فرودگاه را باز كنند با زور، اما من هنوز چنين اذني ندادهام. همچنين نيروهاي مسلح از نظامي و غيرنظامي، ازجمله عشاير درخواست عمل براي پايان دادن به وضع كنوني كردهاند، اما من هنوز اذن ندادهام و ترجيح ميدهم كه كار با مسالمت تمام شود و سرنوشت مملكت به دست ملت سپرده شود.» در ادامه مقاله آمده است كه:
اين آخرين تماس و ملاقات با نماينده وزارت امور خارجه امريكا بود. رد و بدل شدن پيامها مابين امامخميني و دولت امريكا باعث شد همراه با جنبش كبير مردم ايران، امريكا را در موضع انفعالي قرار دهد و آن را از دست زدن به يك اقدام فاجعهبازدارد و تسليم خواسته ملت ايران شود.امام خميني در ايام حضور در نوفل لوشاتو ديدارها و گفتوگوهاي ديگري هم داشته است كه در يادداشتهاي بعدي ضمن جمعبندي مذاكرات نماينده امام با نماينده جيمي كارتر رييسجمهور امريكا به اين ديدارها نيز اشاره خواهد شد.