وزير نفت خودكفايي در توليد بنزين
تا پايان سال را وعده داد
پايان واردات بنزين
گروه اقتصادي
«سال‌آينده ديگر بنزين وارد نمي‌كنيم.» اين خبر را ديروز بيژن نامدار زنگنه اعلام كرد. تحريم‌ها كه لغو شد و نفت با تمام قوا شروع به توليد كرد، كاربه جايي رسيد كه اسباب دوپينگ رشد اقتصادي كشور را هم فراهم كرد. حالا وزارت نفت آس ديگري رو كرده تا نشان بدهد، همچنان فعال‌ترين و تاثيرگذار‌ترين بخش اقتصاد كشور هستند. زنگنه كه ديروز ميزبان اسحاق جهانگيري، معاون اول رييس‌جمهور در دومين كنگره راهبردي نفت و نيرو بود، قاطعانه اعلام كرده كه دولت سال آينده هيچ برنامه‌اي براي واردات بنزين ندارد. البته پيش از اين عباس كاظمي، معاون او گفته بود كه با راه‌اندازي پالايشگاه خليج فارس در توليد بنزين خودكفا خواهيم شد. براساس آمارهاي موجود ميانگين مصرف بنزين در كشور در ماه‌هاي عادي 70ميليون و 500 هزار ليتر در روز است كه از اين ميزان 62 ميليون و 500 هزار ليتر آن به صورت روزانه در كشور توليد مي‌شود و مابقي از طريق واردات تامين مي‌شود؛ رقمي در حدود هشت ميليون ليتر در روز.
آنطور كه پيش از اين وزير نفت و معاونان او اعلام كرده‌اند، با راه‌اندازي فاز نخست پالايشگاه ستاره خليج فارس روزانه 12 ميليون ليتر بنزين يورو 4 به توليد كشور اضافه خواهد شد. پالايشگاه ميعانات گازي ستاره خليج فارس به عنوان نخستين پالايشگاه طراحي شده براساس خوراك ميعانات گازي با ظرفيت 360 هزار بشكه در روز شامل واحدهاي تقطير، تصفيه گاز مايع، تبديل كاتاليستي، تصفيه نفتا، ايزومريزاسيون، تصفيه نفت سفيد و نفت گاز با هدف توليد بنزين، گازوييل، گاز مايع و سوخت جت كه در كنار پالايشگاه فعلي بندرعباس در حال ساخت است، قرار است خوراك مورد نياز اين پالايشگاه را از طريق يك خط لوله به طول بيش از 385 كيلومتر از پالايشگاه‌هاي گازي عسلويه تامين كند. براساس برنامه زمان‌بندي شده، با بهره‌برداري از پالايشگاه ستاره خليج فارس روزانه 36 ميليون ليتر بنزين و 14ميليون ليتر گازوييل به ظرفيت توليد فرآورده‌هاي نفتي كشور اضافه مي‌شود. اين درحالي است كه اين پروژه بارها تا مرز افتتاح پيش رفته، اما به گفته كارشناسان براي استفاده از ظرفيت‌هاي تعريف شده، ظرف 6 ماه آينده اما و اگرهاي بسياري وجود دارد.
از طرح ضربتي تا بنزين‌هاي آلوده
سابقه هدفگذاري براي خودكفايي توليد بنزين در كشور به دولت دهم باز مي‌گردد؛ درست زماني كه تحريم‌هاي بين‌المللي به اوج خود مي‌رسيد، با دستور محمود احمدي‌نژاد و مديريت اجرايي مسعود ميركاظمي، وزير وقت نفت شش مجتمع پتروشيمي شازند اراك، جم، برزويه (نوري)، اميركبير، واحد آروماتيك بندر امام و بوعلي سينا با ظرفيت توليد روزانه ۱۵ تا ۱۷ ميليون ليتر بنزين و ۹ ميليون ليتر گازوييل در دستور كار قرار گرفت. اين طرح كه به دنبال تحريم بين‌المللي بنزين ايران صورت گرفت، با عنوان طرح ضربتي بنزين اجرايي شد. محمود احمدي‌نژاد در مهرماه 89 در تجليل از دست‌اندركاران طرح خودكفايي بنزين گفته بود بهانه اين اقدام (خودكفايي در توليد بنزين) تهديد دشمن بود. آنها (كشورهاي تحريم‌كننده) فكر مي‌كنند امروز نيز همچون زمان ملي شدن نفت است كه در آن زمان نفت را غارت كرده و يك سنت هم به ما نمي‌دادند. اما داستان طرح ضربتي اشتغال عمر زيادي نداشت. به تدريج موضوع آلايندگي شهرها مطرح شد و بعدها مشخص شد، بنزين‌هايي كه از طريق پالايشگاه‌هاي داخلي توليد شده‌اند، هيچ كدام استانداردهاي جهاني آلايندگي را رعايت نكرده‌اند. سيد حميد حسيني، عضو هيات نمايندگان اتاق تهران در اين رابطه گفته بود: « اكتان بنزيني كه عرضه مي‌شد بالابود. مشكل اين بود كه براي توليد بنزين از آروماتيك استفاده مي‌شد در حالي بنزيني خوب است كه داراي آروماتيك نباشد يا حداقل آروماتيك در آن باشد. در واقع بنزين توليد شده در آن روزها سرطان‌زا بود.» با تغيير دولت، بيژن زنگنه و معصومه ابتكار به عنوان دو عضو پيگير اين ماجرا، طي تفاهمنامه‌اي توليد اين بنزين‌ها را متوقف كردند. اگرچه همزمان با حجم گسترده‌اي از انتقادها روبه‌رو شدند، اما رييس سازمان محيط زيست و وزير نفت مصمم به اجراي طرح‌هاي بلندمدت و چاره‌انديشي ريشه‌اي براي داستان بنزين و مصرف آن بودند، طرحي كه حالا در آستانه بهره‌برداري است.
توليد چهار ميليون بشكه نفت خام
به گفته بيژن زنگنه با احداث خط لوله دوم انتقال از بندرعباس به تهران، همه بنزين توليدي ستاره خليج‌فارس كه يورو 4 و 5 است در داخل كشور مصرف شده و در مقابل، بنزين توليدي در پالايشگاه‌هاي آبادان و بندرعباس صادر خواهد شد. بنا به گفته او اين مطالبه سر ليست برنامه‌هاي وزارت نفت قرار داد كه از ابتداي سال آينده ديگر واردكننده بنزين نخواهيم بود و در اين محصول خودكفا خواهيم شد. زنگنه همچنين به خبرنگاران گفته كه: « فاز اول ستاره خليج فارس امسال به بهره‌برداري مي‌رسد. فازهاي بعدي نيز در سال بعد بهره‌برداري خواهند شد كه با بهره‌برداري فازهاي ستاره خليج فارس ديگر واردكننده بنزين نخواهيم بود. » وي با اشاره به اينكه در سال جاري توليد نفت خام به 4ميليون بشكه خواهد رسيد از رسيدن توليد ميعانات گازي به 700 هزار بشكه خبر داده و تصريح كرده است: « جمعا به دو ميليارد دلار سرمايه‌گذاري در برنامه پنج ساله نياز است، بالاترين رقم در سرمايه‌گذاري ملي مربوط به توليد نفت است. »به گفته وزير نفت« عمده فازهاي پارس جنوبي تا پايان سال آينده بهره‌برداري مي‌شوند. فاز ۱۲ به بهره‌برداري رسيده و فاز ۱۹ امسال به بهره‌برداري مي‌رسد. فازهاي ۲۰ و ۲۱ نيز بهره‌برداري خواهند شد. ساير فازهاي پارس جنوبي مشكل دريا دارند. اميدواريم امسال قرارداد فاز ۱۱ نيز بسته شود. عمده فازهاي پارس جنوبي تا پايان سال آينده به اتمام مي‌رسد و توليد ما به بالاي ۱۰۰۰ ميليون مترمكعب خواهد رسيد. »
خبر خوش زنگنه
زنگنه خبرخوش ديگري هم براي مردم داشت، او گفت كه« اواخر امسال توليد روزانه ايران از پارس جنوبي با كشور قطر به تساوي مي‌رسد و به اين ترتيب نخستين توليد از لايه نفت پارس جنوبي بعد از سال‌ها در اواخر امسال بهره‌برداري مي‌شود. » زنگنه مي‌گويد: « در بخش نفت اولويت كشور ميدان‌هاي مشترك و به خصوص ميدان‌هاي غرب كارون هستند، اگر از ميدان‌هاي مشترك برداشت نكنيم سهم ما را كشورهاي مقابل برداشت خواهند كرد به همين دليل ميدان‌هاي مشترك به خواست ملي تبديل شده است كه اين خواست ملي بايد در مورد افزايش بازيافت نيز ايجاد شود، زيرا چنانچه از يك ميدان به خوبي برداشت نشود، بخشي از آن يا غيرقابل برداشت مي‌شود يا هزينه زيادي براي برداشت آن لازم خواهد بود؛ بنابراين بايد به افزايش بازيافت توجه شود. »وزير نفت با بيان اينكه در مدل قراردادهاي جديد نفتي افزايش بازيافت تحقق پيدا مي‌كند به بخش گاز اشاره كرد: « سوخت رساني نيروگاه‌ها از اقدامات وزارت نفت بوده است. هنگامي كه من مسووليت وزارت نفت را برعهده گرفتم ۴۶ درصد سوخت مصرفي نيروگاه‌ها سوخت مايع بود كه اين رقم در سال گذشته به زير ۱۸ درصد رسيد و اميدوارم امسال به حدود ۱۰ درصد كاهش پيدا كند. »
اجازه وقت كشي در كشور را نمي‌دهيم
روزگذشته براي معاون اول رييس جمهور روزي صنعتي – نفتي بود. او هم در همايش روز ملي استاندارد حضور يافت و از دغدغه‌هاي استاندارد سخن گفت و هم به جمع نفتي‌ها رفت و از نقش نفت در اقتصاد مقاومتي صحبت كرد. اسحاق جهانگيري، معاون اول رييس‌جمهوري كه مهمان ديروز نفتي‌ها بود، گفت: «در بخش سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي هيچ بخشي مهم‌تر از نفت نبود. حتي جزيياتي همچون تنوع بازار مقصد، جلوگيري از تحريم در آينده، ميادين مشترك، ارتقاي توان بازيافت از ميادين كشور، همه در سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي به عنوان نقشه راه و سياست راهبردي كشور تدوين و ابلاع شد. وزارت نفت كه اجراي برنامه‌ها براي جلوگيري از خام‌فروشي، ايجاد پالايشگاه‌هاي جديد، افزايش فرآورده‌هاي نفتي، افزايش توليد نفت و مشتريان راهبردي براي نفت بخش عظيم اين فعاليت‌ها بوده است. »وي با اشاره به تدوين چارچوب الگوي جديد قراردادهاي نفتي توسط وزارت نفت در سال گذشته گفت: «بر اساس اين قراردادها علاوه بر جذب سرمايه خارجي، فناوري‌هاي روزآمد دنيا نيز به كشور منتقل مي‌شود. در ايران هيچ موضوعي مهم‌تر از نفت و گاز براي توسعه كشور نيست، استفاده از قراردادهاي جديد نفتي يكي از راه‌هاي سرمايه‌گذاري در بخش نفت است. ما نبايد اجازه بدهيم در كشور وقت‌كشي شود، در سال‌هاي گذشته همسايگان ما با سرعت به توسعه ميدان‌هاي نفتي پرداختند و عراق هم‌اكنون بيش از چهار ميليون و ٣٠٠ هزار بشكه در روز توليد دارد. »
امضاي نخستين قرارداد NGL با بخش خصوصي
در اين همايش علي كاردر، مديرعامل شركت ملي نفت هم از امضاي نخستين قرارداد پروژه NGL ۳۲۰۰ با يك شركت خصوصي خبر داد و گفت: « كار اجراي آن به زودي آغاز مي‌شود. در همين حال دو موضوع اساسي و محوري در اين زمينه مد نظر است كه نخستين موضوع خصوصي‌سازي و فعال كردن بيشتر بخش خصوصي است كه اقدامات اوليه در اين زمينه انجام شده است و بخش دوم تغييرات استراتژي است كه اين موضوع مربوط مي‌شود به بازاريابي شركت ملي نفت ايران و تغييراتي كه در اين زمينه ايجاد شده است.»
وي با اشاره به LNG و NGL افزود: « در اين بخش‌ها سال‌ها نتوانستيم كار بهينه‌اي را انجام دهيم اما خوشبختانه پس از برجام در حوزه LNG سه پروژه جديد تعريف شده است كه بخش خصوصي داخلي و خارجي مي‌توانند در اين زمينه حضور پيدا كنند. دو هفته پيش نيز نخستين پروژه NGL 3200 به قرارداد رفت كه اميدواريم كار اجرايي آن نيز به زودي آغاز شود. »