هزينه نيازي نامشخص

1- نيازهايي كه براي برآورده كردن آنها بايد هزينه هنگفتي در قالب انتقال آب خزر به استان سمنان پرداخت شود و علاوه بر آن تن به مخاطرات محيط زيستي هم داد در واقع چندان مشخص نيستند. وقتي در مورد اين طرح حرف به ميان مي‌آيد، صحبت از يك‌سري نيازها به آب صنعتي مي‌شود...

اما هنوز برنامه مشخصي براي چشم‌انداز صنعتي سمنان ارايه نشده است. از طرف ديگر بخش محدودي را هم براي مراكز جمعيتي اين استان در نظر دارند كه همان‌گونه كه مي‌دانيد بخشي از آن به مصرف آب آشاميدني مي‌رسد و عمده آن صرف مسائل بهداشتي و شست‌و‌شو مي‌شود. در واقع اين بخش از نياز سهم عمده‌اي ندارد و آنچه اين انتقال آب را از نظر برخي ضروري مي‌كند همان موضوع نياز به آب صنعتي است كه چشم‌انداز مشخصي هم براي نوع مصرف آن نمي‌دهند. بنابراين در واقع داريم در مورد موضوع مهمي صحبت مي‌كنيم كه نه مشخص است چيست و نه بودن آن به اثبات رسيده است.

2- موضوع ديگر، خود طرح و ابعاد هزينه‌اي آن است كه طبيعتا شيرين كردن آب شور بخشي كوچك از اين هزينه را شامل مي‌شود. بيشتر بحث مالي و اقتصادي در اين مورد مربوط به حجم زياد مصرف برق و پروسه انتقال آب است. مسير انتقال لوله‌ها قرار بود كه در راستاي خطوط انتقال گاز باشد كه اين موضوع مورد قبول شركت نفت قرار نگرفت. مسير جايگزين از نظر آسيبي كه به محيط زيست مي‌رساند بسيار قابل تامل است. جداي از اين موضوع، انتقال آب در خود محل هم تاثيرات زيست محيطي دارد و مانند شوكي است كه به منطقه وارد مي‌شود و باعث نگراني مردم محلي شده است و البته اين نگراني را هم در خودش دارد كه مبادا شروع اين پروژه ‌بابي شود براي اجراي طرح‌هاي مشابه بعدي.

برمي گردم به همان نكته اول. ما براي چه چيزي مي‌خواهيم خودمان را به آب و آتش بزنيم؟ آن طرح‌هاي اقتصادي و صنعتي كه نياز دارند آب با چنين هزينه‌هايي به سمنان انتقال داده شود، چيست؟ اين موضوع تا روشن نشود، نياز به انتقال آب و كل اين طرح هم در هاله‌اي از ابهام باقي خواهد ماند. معلوم نيست براي چه نيازهاي مشخصي و به نفع چه متقاضياني داريم اين آب را منتقل مي‌كنيم. وجود همه اين ابهام‌ها و نامشخص بودن نيازها سبب مي‌شود كه به اين نتيجه برسيم كه هدف از انتقال آب خزر به سمنان بيشتر سياسي است تا اقتصادي و صنعتي و اجتماعي. چون به لحاظ كارشناسي تاكنون گزارش موجهي را نديده‌ام كه بتواند برنامه‌ريزي صنعتي منطقه را مشخص كند. نكته ديگر اين است كه جايگزيني براي نيازها مي‌تواند از خود منابع محلي باشد. اين نياز كمتر از 20 درصد آبي است كه در حال حاضر در خود استان سمنان برداشت مي‌شود و چطور اين كمتر از 20 درصد قرار است آن منطقه را به لحاظ اقتصادي و اجتماعي پايدار يا متحول كند.