ضرورت جهاد تبيين
محمود نقدي‌پور
انقلاب اسلامي ايران در شرايطي وارد چهل‌وسومين سال حيات شكوهمند و پرثمر خود شده است كه دشمنان نظام و اين سرزمين از هيچ تلاش مذبوحانه‌اي براي تضعيف و زير سوال بردن دستاوردهاي انقلاب و برجسته‌سازي ضعف‌ها و كاستي‌ها فروگذار نكرده‌اند. به گونه‌اي كه دشمن در ساليان اخير شبكه و كمپين رسانه‌اي و تبليغاتي گسترده‌اي را براي اثرگذاري بر افكار عمومي و ايجاد فاصله بين مردم و حاكميت راه‌اندازي كرده است.
بر همين اساس و با درك به موقع و هوشيارانه تهاجم تبليغاتي دشمن در چارچوب جنگ نرم و شناختي، رهبر معظم انقلاب فرمان عمومي «جهاد تبيين» را اعلام كرده‌اند. جهاد تبيين را بايد يكي از مهم‌ترين مفاهيم سياسي و اجتماعي اعلامي رهبر معظم انقلاب در 3 دهه گذشته و مهم‌ترين فرمان عمومي در دوران پس از بيانيه گام دوم انقلاب دانست. آنچه از كلام و بيان امام خامنه‌اي قابل تفسير و برداشت است اين است كه جهاد تبيين قوام‌بخش و مكمل بيانيه گام دوم انقلاب است كه كم‌توجهي و غفلت از آن، به حاشيه رفتن بيانيه گام دوم انقلاب را به همراه خواهد داشت.
در باب اهميت جهاد تبيين، مقام معظم رهبري در ديدار فرماندهان و كاركنان نيروي هوايي و پدافند هوايي ارتش فرمودند: مطلبي كه من بيشتر مي‌خواهم روي آن تكيه بكنم و توجّه شما و ديگراني كه اين صحبت را مي‌شنوند جلب كنم، «جهاد تبيين» است كه من اين را مكرّر تكرار كرده‌ام. «جهاد تبيين» يك فريضه است. «جهاد تبيين» يك فريضه قطعي و يك فريضه فوري است و هر كسي كه مي‌تواند (بايد اقدام كند.) يكي از مهم‌ترين وظايفي كه نهادهاي انقلابي و متولي جهاد تبيين و همچنين مسوولان و فعالان سياسي، رسانه‌اي و اجتماعي برعهده دارند، تبيين تئوريك و دقيق مفهوم راهبردي «جهاد تبيين» است. در همين راستا، پاسخ به اين پرسش‌ها در راستاي تئوريزه كردن جهاد تبيين ضروري است: مباني فقهي و فلسفي جهاد تبيين كدامند؟ مباني نظري جهاد تبيين چيستند؟ چارچوب و منظومه مفهومي جهاد تبيين چگونه قابل ترسيم است؟ هدف از جهاد تبيين چيست؟ استراتژي اجرا و پيشبرد جهاد تبيين چيست؟روش‌هاي موثر جهاد تبيين چيستند؟ ابزارها و لوازم آن كدامند؟ نهادهاي متولي جهاد تبيين كدامند؟ نقش جامعه و جريان‌هاي انقلابي در پيشبرد اين فرمان انقلابي چيست؟ نسبت جهاد تبيين با گذشته، حال و آينده انقلاب چيست؟ و..اينها از مهم‌ترين پرسش‌هايي است كه حول محور جهاد تبيين قابل طرح است. پرسش‌هايي كه نيازمند پاسخ دقيق، مستدل و چارچوب‌مند هستند. در همين رابطه، قصد داريم در اين يادداشت به اين پرسش بپردازيم كه نسبت جهاد تبيين با گذشته، حال و آينده انقلاب چيست؟
تبيين تاريخ؛ جنگ روايت‌ها- بخش مهمي از جهاد تبيين به گذشته و تبيين واقعيات و حقايق آن مربوط مي‌شود. در واقع، تبيين تاريخ بخش جدايي‌ناپذير و اساسي جهاد تبيين است؛ به ويژه در رابطه با تاريخ پيش و پس از انقلاب. دشمنان انقلاب و نظام اسلامي در يك جنگ رسانه‌اي و تبليغاتي بي‌سابقه و با ابزارهاي مختلف رسانه‌اي، هنري، سينمايي و... به دنبال زير سوال بردن دستاوردهاي انقلاب، برجسته‌سازي نقاط قوت دوران پيش از انقلاب و ايجاد سرخوردگي عمومي از انقلاب هستند. به همين جهت است كه روزانه شاهد توليد محتواي رسانه‌اي و هجمه رسانه‌اي گسترده‌اي در قالب كليپ، عكس‌نوشته، كتاب، مقاله و... از سوي رسانه‌ها و موسسات معاند نظام و انقلاب هستيم كه تلاش دارند با يك مقايسه جهت‌دار، تحريف‌شده و غيرواقعي از شرايط و وضعيت قبل و بعد از انقلاب، واقعيات تاريخي وقوع انقلاب اسلامي و دستاوردهاي 43 ساله آن را تحريف و تضعيف كنند. لذا ضروري است در فريضه تبيين، توجه ويژه‌اي به تاريخ انقلاب، روايت واقعي آن و جلوگيري از تحريف واقعيات داشت. دشمن با هدف قرار دادن گذشته انقلاب و تطهير آنچه مردم ايران عليه آن انقلاب كردند، در پي تضعيف بنيان‌هاي فكري و ايدئولوژيك انقلاب هستند. به همين جهت و در راستاي حفظ جلوگيري از تضعيف بنيان‌هاي عقيدتي و فكري انقلاب اسلامي، لازم است تبيين تاريخي مورد نظر قرار گيرد و جدي گرفته شود.
تبيين حال؛ فوريت- در شرايط حساس و پيچيده كنوني كه دشمن تهاجم گسترده‌اي را در ابعاد مختلف اقتصادي، فرهنگي، رسانه‌اي و تبليغاتي عليه مردم ايران و انقلاب اسلامي راه‌اندازي كرده است، همان‌طوركه رهبر انقلاب فرمان داده‌اند و فرموده‌اند، ورود به جهاد تبيين هم قطعي است و هم فوري، لذا اگر در جنگ‌شناختي فعلي، دشمن بتواند بر افكار و اراده عمومي ايرانيان غلبه كند، هم گذشته تحريف خواهد شد و هم چشم‌انداز آينده تيره خواهد بود. در همين رابطه رهبر معظم انقلاب بيان داشته‌اند: شما جوانان عزيز و دانشجويان عزيز كه به معناي واقعي كلمه ميوه دل ملت و اميد آينده اين كشوريد، به مساله «تبيين» اهميت بدهيد. خيلي از حقايق هست كه بايد تبيين بشود. در قبال اين حركت گمراه‌كننده‌اي كه از صد طرف به سمت ملت ايران سرازير است و تاثيرگذاري بر افكار عمومي كه يكي از هدف‌هاي بزرگ دشمنان ايران و اسلام و انقلاب اسلامي است و دچار ابهام نگه داشتنِ افكار و رها كردن اذهان مردم و به خصوص جوان‌ها، «حركت تبيين» خنثي‌كننده اين توطئه دشمن و اين حركت دشمن است.
تبيين آينده؛ اميد- جهاد تبيين بيش از هر چيزي معطوف به آينده است. يكي از مهم‌ترين اهداف دشمن در جنگ‌شناختي عليه انقلاب اسلامي، كشتن اميد به آينده در نزد افكار عمومي است. در واقع، دشمن با تحريف تاريخ و گذشته انقلاب و تهاجم چندبعدي در وضعيت كنوني، به دنبال نااميد كردن مردم از آينده انقلاب است. دشمن قصد دارد از اين طريق انگيزه و اراده عمومي براي همراهي مردم با انقلاب را از بين ببرد. انقلابي كه پشتوانه اصلي آن مردم هستند. لذا، در جهاد تبيين بر همگي واجب است تا آينده‌اي روشن براساس واقعيات و عقلانيت به مردم نشان دهند.
بر همين اساس، رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند كه در چنين صحنه‌اي و با شناخت دقيق مختصاتِ نقشه دشمنان است كه جوانان بايد وارد ميدان «جهادِ تبيين» شوند: «كار بايد اين باشد كه به مردم اميد بدهيد و اطمينان بدهيد. اگر مردم نااميد شدند، اعتماد خودشان را از دست دادند، متزلزل شدند، شكست قطعي است... اين اميد را بايد زنده نگه داشت. عامل اصلي پيروزي، در صحنه بودن مردم است؛ عامل در صحنه بودن مردم، اميد و اطمينان آنهاست.»
لذا همان‌طوركه در كلام و بيان امام خامنه‌اي مشاهده مي‌كنيم، مساله اميد به آينده و جلوگيري از يأس و نااميدي عمومي در جهاد تبيين اهميت زيادي دارد.
«تزريق ناتواني و نوميدي به جامعه ايران»، «القاي مردم‌سالاري واقعي ايران به عنوان ديكتاتوري»، «تبيين‌هاي دروغ و غيرواقعي و تحريف حقايق تاريخي از جمله درباره رژيم فاسد، وابسته، ديكتاتور و به‌شدت ضعيف ستمشاهي»، «كوچك جلوه دادن پيروزي‌ها و برجسته كردن نقاط ضعف»، «كارشكني و تحريم» از جمله مواردي است كه دشمن در جنگ‌شناختي خود عليه ملت ايران دنبال مي‌كند و ضروري است در جهاد تبيين اعلام‌شده از سوي مقام معظم رهبري، بدان توجه ويژه‌اي شود.