اولين انتخاب خبرگان پنجم
در آستانه انتخاب هيات‌رييسه خبرگان
گمانه زني‌ها بالا گرفته‌است
مهشيد ستوده
آيت‌الله هاشم‌زاده هريسي : هاشمي به دنبال آرامش جامعه است، نه رياست بر خبرگان
اين‌بار رقباي هميشگي شكل رقابت‌شان را مي‌خواهند تغيير دهند. يكي‌شان نمي‌خواهد بيايد و در مورد آمدن و نيامدن آن يكي هم خبرهاي متناقضي مي‌آيد. دو روز مانده به انتخابات هيات‌رييسه خبرگان اسامي مطرح براي رياست خبرگان اسامي نيستند كه انتظارشان مي‌رفت اما تعدادشان زياد است. شبيه به دوره‌هاي سابق خبرگان نيست كه يا تنها يك كانديدا باشد يا دو كانديدا. اين‌بار اسم زياد است اما نه اسامي كه انتظارشان مي‌رفته و همين هم اين دوره از رقابت‌هاي خبرگان را متفاوت‌تر كرده است. حالا دو روز مانده به آغاز اين رقابت‌ها تحليل‌ها متفاوت است. نيامدن هاشمي تا اينجاي كار قطعي بود. همانطور كه خبر از نيامدن احمد جنتي هم مي‌آمد. با در نظر گرفتن عدم تغيير در اين روند به نظر مي‌رسيد آيت‌الله جنتي و آيت‌الله هاشمي گزينه‌هاي مورد حمايت‌شان را براي رياست مجلس كانديدا مي‌كردند. اما در ساعات پاياني روز گذشته خبر آمد كه نيامدن جنتي به عرصه رياست مجلس تكذيب مي‌شود. موضوعي كه اگر تغيير نكند احتمال آمدن آيت‌الله هاشمي به عرصه رقابت رياست را زياد مي‌كند. رقباي سابق حالا يا براي رياست مجلس خبرگان به سنت ديرين با هم رقابت مي‌كنند يا آن‌كه كانديداهاي مورد حمايت‌شان هستند كه با يكديگر رقابت مي‌كنند تا شكل ديگري از رقابت را به نمايش بگذارند.
نه هاشمي
هاشمي‌رفسنجاني تنها چند روز پيش از رقابت در اين عرصه كنار كشيد. گفت كه تصميمي براي كانديدا شدن ندارد. همين كافي بود تا خيلي از تحليل‌ها را تغيير بدهد. هاشمي‌رفسنجاني اسفندماه دو سال پيش و در آخرين انتخابات رياست خبرگان پس از فوت آيت‌الله مهدوي‌كني بي‌تصميم بود. تصميم جدي نداشت و از حرف‌هايش به نظر مي‌رسيد كفه نيامدنش از كفه آمدنش سنگين‌تر است. با اين حال جلسه خبرگان كه براي انتخاب رييس غيرعلني شد شرايط تغيير كرد. علاوه بر هاشمي آيت‌الله يزدي و آيت‌الله مومن هم كانديدا شدند تا اين دوره از رقابت‌ها تغيير جدي‌تري داشته باشد. تصميم هاشمي سال 93 واقعا بر نيامدن بود اما او در دقايق آخر تصميم به آمدن گرفت. تصميمي كه از نتايج آن مشخص بود هاشمي هيچ رايزني براي رييس شدن نكرده بود. اين‌بار اما هاشمي باز هم براي نيامدن بي‌انگيزه است. مي‌گويد كه نمي‌آيد. كمي دلسردي هم چاشني نيامدنش است. آنجا كه در آخرين گفت‌وگوي خود با رسانه‌ها در اين مورد گفته بود: «اولا فضاي خبرگان در آينده با تغيير چند نفر مثل سابق خواهد بود كه سالي دو بار اجلاس رسمي و در هر اجلاس چند سخنراني داشتند. در مورد رياست خبرگان هم هرگونه كه نمايندگان خبرگان تصميم بگيرند، انتخاب خواهد شد. من كه فعلا بنا ندارم خودم را براي رياست مطرح كنم. براي اينكه الان در همين‌جا كار‌هاي زيادي داريم. در آنجا نياز نيست كه انسان رييس باشد و همين كه در خبرگان باشم، خوب است.» اين شايد نشان‌دهنده اين باشد كه هاشمي نگاه آنچنان متفاوتي به مجلس خبرگان رهبري جديد ندارد. در اين ميان اما بسياري هم بر اين باور هستند كه هاشمي مي‌خواهد با نيامدن به عرصه رياست مجلس از يك كانديدا حمايت كند تا هزينه كمتري در اين مسير بدهد. اما گزينه‌هاي مورد حمايت هاشمي چه افرادي خواهند بود؟روز گذشته محمدتقي فاضل ميبدي استاد حوزه و دانشگاه در اين مورد گفت: «در صورت عدم كانديداتوري آيات هاشمي و اميني، آيت‌الله امامي كاشاني كانديداي رياست خبرگان خواهد شد.» به گزارش انتخاب، وي ادامه داد: «به نظر من، بهترين فردي كه در مجلس خبرگان حضور دارد هم از جهت استعداد، مديريت و هم از نظر محبوبيتي كه در بدنه جامعه دارد، آقاي هاشمي است؛ ولي فضا را به گونه‌اي ساختند و درست كردند كه شايد ايشان ريسك نكند و جلو نيايد كه آن هم به خاطر رقابت‌هاي غيرمنصفانه سياسي است.» اين استاد حوزه و دانشگاه تصريح كرد: به نظر من، آيت‌الله هاشمي اصلا كانديداي رياست خبرگان نمي‌شود. آقاي هاشمي هم در بدنه روحانيت سنتي نفوذ و طرفدار دارد و هم در مراجع قم. آنها، ايشان را به عنوان كسي كه در كنار امام و در تاريخ انقلاب بوده قبولش دارند. آقاي هاشمي، فردي است كه ارزش‌هاي ذاتي خودش را دارد و نمي‌توان به اين سادگي حذفش كرد.» با اين همه نكته اينجاست كه بدون شك با آمدن جنتي به عرصه رقابت بر سر رياست احتمال تغيير نظر آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني هم وجود دارد.
تاييد و تكذيب آيت‌الله جنتي
ديروز اما ديگر گزينه‌اي كه براي رياست مجلس خبرگان رهبري محتمل به نظر مي‌رسيد هم از اين گردونه كنار كشيد. كناركشيدني كه در ساعات پاياني روز توسط يك رسانه ديگر تكذيب شد. احمد جنتي از ديگر گزينه‌هايي بود كه به‌نظر مي‌رسيد احتمال دارد از سوي جامعتين براي رياست خبرگان كانديدا شود. با اين حال حسين ابراهيمي، سخنگوي جامعه روحانيت مبارز در اين مورد خبر جديدي داد و گفت: «آيت‌الله جنتي حاضر به كانديداتوري براي رياست مجلس خبرگان نيست.» به گزارش انتخاب، وي ادامه داد: «آنچه در اين مورد شنيده‌ام، اين است كه آيت‌الله شاهرودي، آيت‌الله موحدي‌كرماني، آيت‌الله اميني، آيت‌الله جنتي، آيت‌الله مومن و همچنين آيت‌الله هاشمي براي رياست مطرح هستند. با اين حال، خود آقاي هاشمي گفتند من براي رياست مجلس خبرگان كانديدا نمي‌شوم.» ابراهيمي افزود: «آقاي جنتي همه صلاحيت‌هاي لازم را دارند منتها خودشان قبول نمي‌كنند. خيلي‌ها رفتند سراغ‌شان و صحبت كردند ولي قبول نكردند. آقاي جنتي مستقل است هر كس نسبت به آقاي جنتي بگويد اطرافياني دارد كه به او خط مي‌دهند واقعا اشتباه بزرگي مي‌كند. «آيت‌الله جنتي شدن» كار هركسي نيست.» وي ادامه داد: «اصلا شان اين آقايان نيست كه دنبال رقابتي مثل رقابت مجلس باشند و مطمئنا اين كار را نمي‌كنند؛ يعني هيچ‌كدام حاضر نيستند دنبال اين موارد باشند كه راي جمع كنند. بايد تعين پيدا كنند؛ يعني برسد به جايي كه واقعا به نتيجه برسند كه فلان آقا ارجح است و مصالح بيشتري را مي‌تواند مدنظر داشته باشد.» روز گذشته اما سايت خبري رجانيوز به نقل از رسا نوشت: «در حالي كه برخي از جريان‌هاي سياسي با انتشار شايعات و خبر‌سازي‌هاي مغرضانه درصدد ايجاد اختلاف بين نيروها و جريان انقلابي خبرگان هستند، يك منبع آگاه در گفت‌وگو با رسا به اين موضوع واكنش نشان داد و از قطعي بودن كانديداتوري آيت‌الله جنتي براي رياست مجلس خبرگان در دوره پنجم خبر داد.» در ادامه اين خبر آمده است« اين منبع آگاه صحبت‌هاي مطرح شده افرادي كه مسووليتي هم در مجلس خبرگان ندارند مبني بر عدم تمايل آيت‌الله جنتي به كانديداتوري براي رياست مجلس خبرگان رهبري را تكذيب كرد. از منابع موثق حاكي است، آيت‌الله موحدي كرماني و آيت‌الله مومن به دليل كانديداتوري آيت‌الله جنتي قطعا داوطلب رياست خبرگان نخواهند شد.» به نظر مي‌رسد كه تلاش جريان اصولگراي سنتي براي قانع كردن آيت‌الله جنتي ادامه دارد.
سير رقابت از 33 سال پيش
در مجلس خبرگان رهبري سير متفاوتي براي انتخاب رييس در پيش گرفته شده است. تا سال 86 جز آيت‌الله مشكيني كانديداي ديگري براي رياست خبرگان وجود نداشت. با درگذشت آيت‌الله مشكيني رقابت براي رياست خبرگان تازه شروع شد. نمايندگان مجلس خبرگان رهبري از بين هاشمي و احمد جنتي، راي به رياست هاشمي‌رفسنجاني دادند كسي كه در اين سال‌ها نايب‌رييس مجلس خبرگان رهبري بود. رييس مجمع تشخيص با 41 راي در مقابل 34 راي آيت‌الله جنتي از مجموع 76 راي، توانست به كرسي رياست مجلس خبرگان تكيه بزند. در انتخابات بعدي هيات رييسه مجلس خبرگان رهبري كه در اسفند 87 برگزار شد، اين‌بار آيت‌الله محمد يزدي، خود به عنوان رقيب اصلي هاشمي‌رفسنجاني وارد عرصه شد اما 26 راي او در برابر 51 راي هاشمي‌رفسنجاني كارساز نشد تا آيت‌الله هاشمي براي دو سال بعد نيز همچنان رياست اين مجلس را برعهده بگيرد. در انتخابات بعدي آيت‌الله مهدوي‌كني بود كه رييس خبرگان شد. در دوره بعدي اما آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني، آيت‌الله يزدي و آيت‌الله مومن بودند كه با يكديگر رقابت كردند و در نهايت آيت‌الله يزدي رييس مجلس خبرگان رهبري شد. حالا سه‌شنبه سرنوشت‌ساز خبرگان در پيش است. سه‌شنبه‌اي كه شايد خيلي‌ها كه حرفي از آمدن نزده‌اند ناگهان بيايند و كانديدا شوند و شايد هم خيلي‌ها كه حرف از آمدن مي‌زدند و آنچنان جدي گرفته نشده‌اند، رييس شوند. اين دوره از خبرگان به هر حال جديد‌ترين روش از رقابت را در اين مجلس به نمايش خواهد گذاشت.