امريكا يك قدم به عقب
محمود جام‌ساز
سياست‌هاي دولت امريكا را نمي‌توان پيش‌بيني كرد زيرا برخي از سياستمداران نزديك به دونالد ترامپ مانند جان بولتون، مشاور امنيتي كاخ سفيد و مايك پمپئو، وزير امور خارجه امريكا همواره از جنگ با ايران صحبت مي‌كنند ولي در سوي ديگر ترامپ مي‌گويد، مي‌خواهد با ايران وارد گفت‌وگو شود. با همه اين احتمالات روز جمعه از سوي يكي از روزنامه‌هاي امريكايي اعلام شد كه دولت ترامپ تحريم‌هاي پتروشيمي ايران را به تعويق خواهد انداخت. اين موضوع نشان‌دهنده آن است كه تحريم‌هاي نفت و فولاد ايران نتيجه‌اي كه امريكا به دنبال آن بود را دربر نداشت و حالا هم نمي‌خواهند در مسير تحريم‌ها گام ديگري بردارند. از سوي ديگر چنين موضوعي مي‌رساند كه امريكا يك قدم به عقب برداشته تا ببيند، ايران چه عكس‌العملي از خود نشان خواهد داد. بايد به اين موضوع هم اشاره كنيم، كشورهايي كه مشتري ايران محسوب مي‌شوند به نوعي قصد دارند بين ايران و امريكا نقش ميانجي را بر عهده داشته باشند و عدم تمديد محصولات پتروشيمي مي‌تواند تاثير همين ميانجي‌گري‌ها باشد. امريكا رفتار دوگانه‌اي را با ايران در دستور كار خود دارد از سويي با فرستادن ناوها و هواپيماهاي جنگي به خليج فارس خود را آماده جنگيدن نشان مي‌دهد و از سوي ديگر ترامپ اعلام مي‌كند كه مي‌خواهد با ايران وارد مذاكره شود ولي بايد دقت داشته باشيم كه نبايد در چنين شرايطي اشتباهي از سوي ايران رخ دهد زيرا آنها قصد جنگ ندارند و تنها مي‌خواهند فضاي رسانه‌اي را دچار سردرگمي كنند. با اين حال تنها راه نجات اقتصاد كنوني ايران آرامش و ميانجي‌گري است زيرا تعامل و ديپلماسي ايران نشان داد كه مشتري‌هاي نفت و فولاد ايران همچنان بر خريد محصولات ايراني تاكيد خواهند داشت و ....
اين موضوع خود مي‌تواند يكي از عواملي باشد كه امريكا فعلا از تحريم پتروشيمي ايران صرف نظر كند و به نوعي راه را براي مذاكره كردن نشان دهد. تحريم‌هاي نفت و فولاد ايران به اقشار آسيب‌پذير جامعه هم آسيب‌هاي بسياري رسانده و باعث از بين رفتن بعضي زيرساخت‌ها همچنين عدم برنامه‌ريزي اقتصادي براي آينده جامعه شده است. همين موضوع نشان مي‌دهد كه تعامل و ديپلماسي موفق مي‌تواند بسياري از مشكلات را برطرف كند البته بايد به اين موضوع هم اشاره كنم كه دولت‌هاي ايران از ابتدا همواره بر فروش نفت و درآمد‌هاي نفتي تاكيد داشته‌اند و همين موضوع هم دليلي شده تا با تحريم‌ها به مشكلات زيادي برخورد كنيم كه جا دارد تا مسوولان نظام براي اين چالش و عدم اتكا به نفت راهكار جديدي را در نظر بگيرند. هنگامي كه به تاريخ ايران مراجعه مي‌كنيم تنها در ملي كردن صنعت نفت و توافقنامه موسوم به برجام نقش پر‌رنگ ديپلماسي را مشاهده مي‌كنيم البته برجام كمي شكننده بود ولي با توجه به خروج امريكا از اين توافقنامه ساير كشورها همچنان بر پايدار بودن آن تاكيد دارند و اين نشان‌دهنده آن است كه ايران مي‌تواند در مسير ديپلماسي ساير كشورها را با خود همراه كند.