علل مشكلات اقتصادي جوانان در جامعه ايران

مشكلات اقتصادي جوانان در جامعه ايران يكي از چالش‌هاي مهم اجتماعي و اقتصادي به شمار مي‌رود كه پيامدهاي گسترده‌اي بر اشتغال، استقلال مالي و آينده اجتماعي آنان دارد. بيكاري، درآمد پايين و دشواري دسترسي به مسكن از مهم‌ترين جلوه‌هاي اين مساله هستند. يكي از علل اصلي اين مشكلات، بي‌ثباتي اقتصادي، تورم مزمن و رشد پايين اقتصادي است كه موجب كاهش فرصت‌هاي شغلي پايدار شده است. علاوه بر اين، تحريم‌ها و محدوديت‌هاي اقتصادي با تضعيف توليد و سرمايه‌گذاري، بازار كار را براي جوانان محدود كرده‌اند. از سوي ديگر، ضعف نظام آموزشي و فاصله ميان آموزش دانشگاهي و نيازهاي بازار كار، توان رقابت شغلي فارغ‌التحصيلان را كاهش داده است. در حوزه مسكن نيز نبود سياست‌هاي موثر كنترلي، فشار اقتصادي مضاعفي بر جوانان وارد كرده و استقلال مالي آنان را به تعويق انداخته است. در پايان مي‌توان گفت براي كاهش مشكلات اقتصادي جوانان، كنترل تورم و ايجاد ثبات اقتصادي، اصلاح نظام آموزشي با تاكيد بر مهارت‌آموزي، حمايت از توليد و اشتغال جوانان و اجراي سياست‌هاي حمايتي در حوزه مسكن ضروري است. تحقق اين راهكارها مي‌تواند نقش مهمي در بهبود وضعيت اقتصادي جوانان و افزايش اميد به آينده در جامعه ايفا كند. حال دولت بهتر مي‌تواند اين مشكل را حل كند يا جامعه ؟ به‌طور كلي، حل ريشه‌اي مشكلات اقتصادي جوانان بيش از هر چيز به نقش دولت وابسته است، اما بدون همراهي جامعه به نتيجه پايدار نمي‌رسد. دولت به‌دليل در اختيار داشتن ابزارهاي كلان مانند سياستگذاري اقتصادي، كنترل تورم، ايجاد اشتغال، اصلاح نظام آموزشي و تنظيم بازار مسكن، نقش اصلي و تعيين‌كننده دارد. مسائلي مانند بيكاري گسترده، گراني مسكن و ناامني اقتصادي ماهيت ساختاري دارند و فراتر از توان كنش‌هاي فردي يا اجتماعي هستند؛ بنابراين انتظار حل آنها از جامعه به‌تنهايي واقع‌بينانه نيست. در عين حال، جامعه نيز نقش مكمل و مهمي ايفا مي‌كند. خانواده‌ها، نهادهاي مدني، بخش خصوصي و خودِ جوانان مي‌توانند با تقويت فرهنگ مهارت‌آموزي، كارآفريني، همكاري اجتماعي و مطالبه‌گري آگاهانه، به كاهش فشارها كمك كنند. جامعه مي‌تواند زمينه مشاركت، حمايت رواني و انتقال تجربه را فراهم كند، اما نمي‌تواند جايگزين سياستگذاري و اصلاحات ساختاري شود. در نتيجه، دولت توانايي بيشتري براي حل اين مشكلات دارد، اما موفقيت آن منوط به مشاركت فعال جامعه است. هرچه اعتماد، شفافيت و همكاري ميان دولت و جامعه بيشتر باشد، امكان بهبود وضعيت اقتصادي جوانان نيز افزايش مي‌يابد.
دانشجوي دكتري جامعه‌شناسي فرهنگي