خسارت به قيمت شفافيت
حسن رسولي
دوستان ما در فراكسيون اميد براساس شناخت و تجربه‌اي كه طي سه سال گذشته از نحوه رفتار نمايندگان محترم در انتخاب هيات‌رييسه پيدا كرده بودند به اين نتيجه رسيدند كه در آخرين انتخابات هيات‌رييسه مجلس، با ارايه ليست 12 نفره براي كرسي‌هاي هيات‌رييسه با تاكيد بر هويت اصلاح‌طلبي بروز و ظهور پارلماني داشته باشند و...
در عين حال باب مذاكره را با دو فراكسيون ولايي و مستقلين نيز باز گذاشتند. فراكسيون مستقلين و به‌طور كلي اعضاي ليست اميد كه قريب به 160 نفر هستند در اين مرحله مسيري را انتخاب كردند كه باعث اين نتيجه نهايي شد. اعضاي فراكسيون مستقلين
خط قرمزشان را آقاي دكتر لاريجاني تعيين كرده بودند و براساس اين خط‌قرمز در گفت‌وگوهاي سردي كه با فراكسيون اميد داشتند نسبت به 11 نفر باقي‌مانده رغبتي براي ائتلاف نشان ندادند. فراكسيون ولايي نيز براي كرسي رياست نامزدي را مشخص نكردند اما براي نايب‌رييس دوم و ديگر كرسي‌ها خط‌مشي‌هايي را ترسيم كرده بودند. در چنين شرايطي ديدگاه ارايه ليست مستقل قوت گرفت.
به عبارت ديگر درنتيجه طي چندين ساعت جلسه‌اي كه كميته تخصصي برگزار كرده بود، نهايتا در هيات‌رييسه و مجمع عمومي فراكسيون اميد راهبرد ارايه ليست كامل مورد اتفاق‌نظر و اجماع اعضاي فراكسيون اميد قرار گرفت. جهت‌گيري اين بود كه با در پيش گرفتن اين سياست تكليف روابط و مناسبات فراكسيون مستقلين كه با اعتبار اصلاح‌طلبان و ليست اميد به مجلس راه پيدا كرده بودند با اصلاح‌طلبان اصيل و واقعي روشن شود؛ از سوي ديگر به رويه دوگانه راه‌يافتگان اعضاي ليست اميد بين مواضع منطقه‌اي و ملي پايان داده شود. متاسفانه رويه‌اي كه در مجلس وجود دارد تداوم رفتارهاي غيرشفاف برخي از برگزيدگان ملت است به نحوي كه در مرحله راي‌گيري از راي‌دهندگان حوزه انتخابيه تصويري كه از خود نشان مي‌دهند يك چهره اصلاح‌طلب تمام‌عيار از خود است اما وقتي به مجلس راه پيدا مي‌كنند با تاثير‌پذيري از مراكز قدرت همواره بين قرار گرفتن در يك فضاي مطمئن براي كسب تاييد صلاحيت به منظور حضور در انتخابات بعدي و همچنين رفتار اصلاح‌طلبانه دچار دوگانگي مي‌شوند كه با كمال تاسف اين رفتار ناصحيح در مجلس دهم به خوبي هويداست؛ لذا از اين جهت صرف‌نظر از نتيجه به دست آمده رفتار فراكسيون اميد در نتيجه شفافيت‌بخشي قابل دفاع است. فراكسيون ولايي در ساعت‌هاي پاياني راي‌گيري برخلاف مواضع اوليه كه اعلام كرده بودند به لاريجاني راي نمي‌دهند تحت‌تاثير فشارها و لابي‌هاي چهره‌هاي خطي اصولگرا نهايتا وادار به ائتلاف با مستقلين شدند. نهايتا جمع ولايي‌ها و جبهه پايداري و مستقلين باعث شد نتيجه روز يكشنبه مجلس رقم بخورد. در بيرون مجلس نگاه ديگري هم مطرح بود و آن اينكه گفته مي‌شد چنانچه به جاي عارف، مسعود پزشكيان كانديداي رياست شود، احتمال تصاحب كرسي رياست از جهت جايگاه اصلاح‌طلبانه و همچنين جايگاه قوميتي بيشتر است. اين نظر از طريق اشخاصي به فراكسيون اميد منتقل شد و پيرامون اين موضوع بحث متعددي در جلسات فراكسيون شكل گرفت تا جايي كه مطلع هستم آقاي عارف طبق روال و رويكردش كه همواره در پيش گرفته است، تصميم‌گيري در اين رابطه را به
خرد جمعي سپرد، نهايتا اين رويكرد در جلسات رسمي فراكسيون اميد اعم از كميته تخصصي، شوراي مركزي و مجمع عمومي راي نياورد و نتيجه‌اي كه مشاهده مي‌كنيد شكل گرفت. در مجموع بايد گفت باتوجه به سال پاياني مجلس دهم و در پيش داشتن انتخابات مجلس يازدهم رفتار فراكسيون اميد در آخرين انتخابات هيات‌رييسه يك رفتاري اصولي، شفافيت‌بخش به مواضع واقعي و مواضع بعضي از برگزيدگان مردم بود. اگر سياست‌ورزي پارلماني را مقطعي ندانيم و به صورت فرآيندي به آن نگاه كنيم، در ميان‌مدت و درازمدت اگرچه كرسي نايب‌رييسي را از دست داديم و شخصيت محترمي مانند علي مطهري را ديگر در جايگاه هيات‌رييسه نخواهيم داشت كه حتما لطمه بزرگي است، اما در مقايسه با اين نقش تنظيمي نمايندگان و شفافيت نمايندگان اقدام قابل‌قبولي است. در پاسخ به اين سوال كه گفته مي‌شود اين مساله يعني حذف مطهري قابل پيش‌بيني بود و بهتر مي‌شد اگر فراكسيون اميد با طيف مستقلين ائتلاف مي‌كرد اما بايد گفت كه در اين رابطه همچنان كه قبلا هم اشاره شد در اين رابطه دو نظر وجود داشت كه يكي مربوط به داخل و فراكسيون اميد و ديگري ديدگاهي بود كه در بيرون وجود داشت و نهايتا فراكسيون اميد به سمت اين تصميم حركت كرد. قطعا هر رويكرد انتخاباتي كه اتخاذ مي‌شود فراكسيون مربوطه بايد معايب و مزاياي آن و مسووليتش را بپذيرد. به نظر من نتيجه‌اي كه مي‌توان از رفتار اعضاي ليست اميد در مجلس نهم اتخاذ كرد اين است كه در اسفند 94 و تنظيم ليست‌هاي انتخاباتي از سوي شوراي اصلاح‌طلبان با خوش‌بيني كمتر و با دقت نظر بيشتري عمل كنند. يكي از مشهورترين چهره‌هاي اصولگرا در سال 94 در حوزه انتخابيه خود چنانچه در ليست انتخاباتي اصلاح‌طلبان قرار نمي‌گرفت باتوجه به تقابل جدي كه جريان اصولگرا با آنها داشتند قطعا به مجلس راه پيدا نمي‌كرد يا در 30 نفر ليست تهران ما با هدف تعامل با حاميان دولت تعدادي از چهره‌ها را در اين ليست قرار داديم كه به بهاي حذف تعدادي از چهره‌هاي قابل اعتماد اصلاح‌طلب تمام شد. البته آن حركت در سال 94 و با درنظر گرفتن شرايط آن دوره حركت قابل‌قبولي بود اما آنچه در مجلس دهم بر جريان اصلاح‌طلب گذشت، نشان مي‌دهد با تداوم همين روند شفاف‌سازي، هم در ائتلاف با ساير جريان‌هاي خارج از اصلاح‌طلبي و هم در تنظيم ليست براي انتخابات بايد دقت نظر بيشتري داشته باشيم.