ثبت ملي ربناي تاريخي شجريان
زهرا احمدي‌پور، معاون رييس‌جمهوري و رييس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري، لوح ثبت ملي دعاي مشهور به «ربنا» با اجراي استاد محمدرضا شجريان را به همايون شجريان، فرزند اين هنرمند اهدا كرد. اين اثر ماندگار در شرايطي ثبت ملي شد كه 7 سال است صدا و سيما پخش اين اثر را كه بارها محمدرضا شجريان اعلام كرده آن را به «مردم ايران هديه» كرده، ممنوع كرده است؛ دعايي كه ساليان بسياري، دعاي پاي سفره افطار ميليون‌ها ايراني بود و حالا چندسالي كه دل مردم ايران براي آن تنگ شده است.
در لوح ثبت ملي ربنا نوشته شده: «در اجراي ماده 12 كنوانسيون بين‌المللي حفظ ميراث فرهنگي ناملموس، قانون الحاق جمهوري اسلامي به كنوانسيون مذكور مصوب سال 1384 مجلس شوراي اسلامي و آيين نامه اجراي آن و ماده 3 قانون اساسنامه سازمان ميراث فرهنگي كشور مصوب 1367 مجلس شوراي اسلامي موضوع ميراث فرهنگي ناملموس: «ربناي شجريان؛ مثنوي‌خواني در مايه افشاري و دعاي ربنا با صداي استاد محمدرضا شجريان» به شماره 1396 در تاريخ 10/2/1396 در فهرست ميراث فرهنگي ناملموس ثبت شد.»
همچنين همايون شجريان با انتشار تصوير لوح ثبت ملي ربنا در صفحه اينستاگرام خود نوشت: «دوستان عزيزم با سپاس از مهر و محبت هميشگي شما نازنينان و آرزوي شادي و تندرستي براي يك‌يك‌تان متني كه تصويرش را مشاهده مي‌كنيد مربوط به لوحي است كه ظهر امروز در جلسه‌اي سركار خانم دكتر احمدي‌پور رييس سازمان ميراث فرهنگي براي رساندن به خدمت پدر به من سپردند. با همت دكتر احمدي‌پور و عزيزان در سازمان ميراث فرهنگي ربناي هميشه جاودان و ماندگار پدر كه متعلق به مردم عزيز و لحظات زيباي خلوت با آفريدگارشان بوده و هست، ثبت ميراث فرهنگي شد.»
روز گذشته در نشستي كه با حضور همايون شجريان و سهراب پورناظري در محل دفتر رياست سازمان ميراث‌فرهنگي برگزار شد، زهرا احمدي‌پور گفت: «در آستانه ماه مبارك رمضان ربناي استاد محمدرضا شجريان كه يكي از ميراث‌‌هاي ناملموس فرهنگي كشور است ثبت ملي شده است.»معاون رييس‌جمهوري با آرزوي سلامت و طول عمر براي اين هنرمند بي‌بديل افزود: «استاد شجريان يكي از سرمايه‌هاي ملي ايران است و سازمان ميراث‌فرهنگي به‌دليل علاقه و اهميتي كه مردم ايران براي ربناي شجريان قايل هستند و خاطرات‌شان در ماه مبارك رمضان با اين نواي آسماني گره خورده است، اهتمام خود را معطوف به ثبت اين اثر در فهرست ميراث ناملموس كرد.» «ربنا»، يكي از آثار برجسته استاد محمدرضا شجريان و شامل ۴ دعا از آيات قرآن است كه همه با عبارت ربنا آغاز مي‌شوند. اين اثر در تيرماه سال ۱۳۵۸ ضبط شده و براي مدت ۳۰ سال، جزو برنامه‌هاي اصلي راديو و تلويزيون ايران در ماه رمضان بوده است. به گفته محمدرضا شجريان، انگيزه اصلي او از خواندن اين دعا، تدريس آن به دو هنرجو بوده و اين اثر در يكي از استوديوهاي راديو ضبط شده است. شجريان ربنا را در دستگاه سه‌گاه خوانده و با مركب‌خواني (مدولاسيون يا راه‌گرداني) سري به دستگاه‌ها و آوازهاي ديگر رديف موسيقي ايراني از جمله آواز افشاري و گوشه عراق (صبا) مي‌زند و سپس به سه‌گاه برمي‌گردد. ربنا در نواري كه محمدرضا شجريان با نام «به‌ياد پدر» ضبط كرده، منتشر شده است. بعد از اينكه استادمحمدرضا شجريان به خاطر رعايت نكردن حقوق مولف از پخش بي‌اجازه آثارش از صداوسيما شكايت كرد مديران صدا و سيما به اين بهانه اعلام كردند ديگر حتي هيچ اثر اين هنرمند بزرگ ايران حتي ربنا را از راديو و تلويزيون پخش نمي‌كنند. محمدحسين صوفي، معاون صداي سازمان صدا و سيما در آن زمان در واكنشي تند اعلام كرد: «از اين پس حتي در ماه رمضان هم صداي محمدرضا شجريان از شبكه‌هاي راديويي پخش نمي‌شود». البته اين در شرايطي است كه اين اثر از سوي اين هنرمند به مردم ايران هديه شده و مجوز پخش آن را داده است.
در نشست روز گذشته رييس سازمان ميراث فرهنگ همچنين تفاهمنامه‌اي ميان همايون شجريان و سهراب پورناظري و سازمان ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري امضا شد. اين تفاهمنامه با موضوع ترويج و ارتقاي ميراث‌فرهنگي ملموس و ناملموس ايران به‌وسيله اجراي موسيقي، نمايش و جلوه‌هاي نوين تصويري در محوطه‌هاي تاريخي و فرهنگي در اختيار سازمان ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري است.