كنكور، پديده‌اي ميان دو نظام آموزشي ناكارآمد
محمد داوري
نتايج كنكور كه اعلام مي‌شود، عرصه عمومي پر مي‌شود از ابراز نظرهاي متعدد و متنوع پيرامون ابعاد مختلف اين رويداد تكراري كه همه ساله ميليون‌ها نفر از اعضاي خانواده‌هاي كنكوري را به‌طور مستقيم و هزاران نفر را به‌طور غيرمستقيم درگير خود مي‌كند.
پديده‌اي كه در مرحله نخست رتبه‌هاي برتر آن خبرساز مي‌شود و در نخستين واكنش داد همه در مي‌آيد كه چقدر بي‌عدالتي!! باز هم سهم محرومان و طبقه فرودست ناچيز است و نظام آموزشي ناكارآمد است و چنان و چنين است.
اما آنچه مغفول مي‌ماند، صرف‌نظر از ناكارآمدي نظام آموزش عمومي و نظام آموزش عالي يا تخصصي، ناكارآمدي خود كنكور است كه علاوه بر عدم توانايي در گزينش عادلانه، بهانه‌اي شده است براي مافياي كنكور و كاسبان تجارت آموزشي كه با شعبده‌بازي‌هاي آموزشگاه‌ها و موسسات مختلف در سيركي به نام مسابقه تست‌زني هم سرمايه‌هاي مادي خانواده‌ها را ببلعند و هم روح و روان ميليون‌ها داوطلب كنكور و والدين آنها را آزرده و بيمار نمايند.
كافي است فقط به دو آمار توجه كنيم، بعد به اين پرسش پاسخ دهيم كه فلسفه وجودي پديده مخرب كنكور چيست؟ و چرا علي‌رغم اينكه چند دهه است سخن از حذف آن مي‌رود، همچنان ادامه دارد؟ مهم‌ترين آمار اين است كه اين رقابت نفسگير يعني رقابت صددرصد متقاضيان ورود به دانشگاه براي حداكثر ۱۵ درصد صندلي خالي است، در حالي كه ۸۵ درصد افراد بدون كنكور مي‌توانند بروند و در دانشگاه‌ها ثبت‌نام كنند و نكته قابل تامل‌تر اينكه نزديك به ۶۰ درصد داوطلبان كنكور بعد از اعلام نتايج براي انتخاب رشته اقدام نمي‌كنند. شصت درصدي كه اگر خانواده‌ها آنها را مجبور به شركت در كنكور نمي‌كردند، تصور كنيد چقدر در هزينه خانواده‌ها صرفه‌جويي و چقدر ذهن و روان آنها آسيب نمي‌ديد.
اگر اين پديده ناكارآمد، پل ميان نظام آموزش عمومي ناكارآمد و نظام آموزش عالي يا تخصصي ناكارآمد، توجيهي براي داوطلبان و خانواده‌ها ندارد، چرا همچنان ادامه دارد؟!
خيلي روشن است چون براي مافياي كنكور و كاسبان تجارت آموزشي و شعبده‌بازان كلاس‌هاي كنكور حسابي نان دارد. همان‌ها كه وقتي در يك مقطعي حذف كنكور جدي شد، رفتند پيش مراجع قم و دست به عباي آنها شدند و ابراز نظري از آنها گرفتند و گزارشي از خيريه‌هاي پوششي خود دادند تا تجارتشان را از دست ندهند.
متاسفانه تا كاسبان حوزه آموزش مثل ساير كاسبان در ساير حوزه‌ها در فرآيند تصميم‌گيري‌ها و تصميم‌سازي‌ها و سياست‌گذاري‌ها نقش ايفا مي‌كنند، نمي‌توان به حكمراني خوب و تحقق توسعه همه‌جانبه و پايدار در اين كشور اميد بست.