جيره‌بندي آب آغاز شد

گروه اقتصادي

«جيره‌بندي آب كليد خورد.» از چند شب گذشته در مناطق مختلف تهران، آب شهروندان براي چندين ساعت قطع شده است. 

طبق بررسي «اعتماد» در مناطق مختلفي كه تاكنون آب قطع شده، از حدود ساعت 20 شروع شده و تا 6 صبح روز بعد ادامه داشته است. اين سياست طبق اعلام عباس علي‌آبادي، وزير نيرو در راستاي «هدف مديريت منابع آبي پايتخت» است. 
علي‌آبادي تاكيد كرد: «كاهش در حد صفر فشار آب مناطق مختلف در برخي شب‌ها خواهد بود.» با اين حال تاكنون شركت آب و فاضلاب استان تهران يا وزارت نيرو برنامه مدوني را براي قطعي آب در پايتخت منتشر نكرده است. بر همين اساس شهروندان تهران به صورت تصادفي فعلا مي‌توانند از قطعي آب مطلع شوند. 

تاييد جيره‌بندي آب تهراني‌ها

روز گذشته 17 آبان ماه، عباس علي‌آبادي در برنامه گزارش هفتگي تلويزيوني سخنگوي دولت با مرور شرايط كشور كنوني، وجود ايران در اقليم خشك بر مديريت منابع آبي موجود تاكيد كرد. وي البته براي توجيه شرايط كنوني بر وضعيت نامطلوب ساير كشورها نيز اشاره كرد و گفت: كشورهاي ديگر در منطقه هم درگير مشكلات آبي هستند و برخي كشورها نيز ممكن است دچار نوع ديگري از چالش‌هاي تغيير اقليم شوند. ممكن است برخي كشورها دچار سيلاب‌ها شوند يا مثل كشورمان دچار كم آبي . ما براي اينكه اين را پشت سر بگذاريم اقدامات زيادي را در دست داريم. علي‌آبادي سپس به افتتاح طرح انتقال آب از سد طالقان به تهران در هفته گذشته اشاره كرد و گفت: اين كار بسيار مهمي براي شرايط اضطراري بود تا به استان‌هاي البرز و تهران در مديريت منابع آبي كمك كند.
 وزير نيرو با بيان اينكه اين طرح سه ساله بود، اما توانستيم در كمتر از هشت ماه اجرايي كنيم، آن را نشانگر ظرفيت مهندسي كشور دانست و افزود: بيش از يكصد سال است كه آب لوله‌كشي در شهري مثل تهران وجود دارد كه اين قدمت سبب فرسودگي لوله‌ها شده است. او در بخشي ديگر از اظهاراتش گفت: از مدت‌ها پيش براي كنترل هدررفت آب با كاهش فشار شبكه مديريت كرديم و توانستيم حدود ۱۵ مترمكعب برثانيه يعني بيش از ۵ برابر ظرفيتي كه قرار است از سد طالقان به تهران برسد، آب ذخيره كنيم. اين ذخيره‌‌سازي با كمك مردم صورت گرفت و هر چند در اين زمينه دچار زحمت شدند، اما با نصب مخزن اندكي شرايط بهتر شد.
 وزير نيرو به افتتاحي كه هفته گذشته توسط رييس‌جمهوري انجام شد، اشاره كرد و افزود: يكي از طرح‌ها افتتاح تصفيه‌خانه رباط كريم با هدف افزايش ظرفيت بازچرخاني آب در كشور بود. علي‌آبادي بر سياست كاهش فشار آب تاكيد كرد و گفت: حتي ممكن است مجبور شويم بعضي از شب‌ها كه مردم در خواب هستند، فشار آب را تا حد صفر برسانيم؛ اين كار گرچه زحمت دارد، اما كمك مي‌كند كه هدررفت آب نداشته باشيم. از مردم خواست داريم نسبت به نصب مخزن و پمپ و ذخيره‌ساز اقدام كنند. اين كار كمك مي‌كند مردم متوجه كم آبي نشوند.

پاييز خشك

طبق آخرين گزارش سازمان هواشناسي كشور ايران امسال مهر ماه بي‌بارش‌ترين ماه در 40 سال گذشته بوده است.  شرايط بارشي كشور بسيار وخيم است. البته پيش‌بيني‌ها شرايط قبل را تاييد مي‌كند و تقريبا در پاييز جاري همچنان كم بارشي خواهد بود. طبق گزارش‌هاي رسمي هواشناسي كشور، شاخص‌ها نشان مي‌دهد از نيمه آذر ماه وضعيت كم‌بارشي كمي بهبود يافته و به سمت شرايط نرمال حركت مي‌كند و بارش‌ها در زمستان نرمال خواهد شد.
 داده‌هاي موجود نشان مي‌دهد با توجه به شرايط وخيمي كه در 6 سال اخير كشور از لحاظ خشكسالي با آن روبه‌رو است؛ بارش‌هاي آتي نيز نمي‌تواند شرايط نامساعد موجود را اصلاح كند.  طبق داده‌هاي رسمي موسسه تحقيقات آب كشور نيز در سال آبي                 1404 - 1403 بارش‌ها در كل 152 ميليمتر بوده كه به ميزان متوسط 57 سال گذشته كاهش 40 درصدي داشته است. بر همين اساس در چهار استان كشور وضعيت بارشي منفي 50 تا 80 درصد و در 15 استان كاهش 30 تا 50 درصد است .
 از سويي تعدادي استان نيز در ركوردهاي خشكسالي قرار دارند و تنها يك استان وضعيت بارشي طبيعي دارد كه در اين استان نيز افزايش بارشي مشاهده نشده است. طبق گزارش پاون، ميزان بارش‌ها در سال آبي گذشته در نهايت منجر به آورد رودخانه‌اي حدود 24 تا 25 ميليارد مترمكعب آب بوده كه در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته خود افت 42 درصدي را نشان مي‌دهد. در اين ميان ظرفيت ذخاير مخازن سدهاي تهران در سال آبي جديد كه از مهرماه شروع شده حدود 250 ميليون مترمكعب است كه در مقايسه با ميزان 490 ميليون مترمكعبي در سال آبي 1403 حدودا به نصف رسيده است. 
از نگاه محمدرضا كاويان‌پور، رييس موسسه تحقيقات آب اين ميزان كاهش بايد با بارش‌هاي تا به امروز جبران مي‌شد، اما اين اتفاق نيفتاده است. اگرچه همواره بارش‌ها در دو ماه مهر و آبان حدود 50 تا 60 ميليمتر آب براي تهران به همراه دارد، اما تاكنون هيچ بارشي در تهران رخ نداده و پيش‌بيني‌ها نيز نشان مي‌دهد كه تا پايان پاييز نيز اين روند ادامه خواهد داشت.  به اعتقاد رييس موسسه تحقيقات آب؛ نبايد ريسك كرد و احتمال تغيير شرايط را درنظر گرفت، بلكه بايد خود را براي شرايط بحراني آماده كنيم.  بر همين اساس فعالان حوزه آب معتقدند، مردم بايد به جد در صرفه‌جويي مصرف آب قدم بردارند.

زمان قطعي آب نامشخص است

درحالي كه حدود يك هفته از آغاز برنامه جيره‌بندي آب در تهران و برخي مناطق كشور آغاز شده است، هنوز وزارت نيرو يا شركت آبفاي استان‌هاي مختلف برنامه مدوني براي قطع آب در مناطق مختلف منتشر نكرده است. ظاهرا وزارت نيرو همانقدر كه در اعلام برنامه خاموشي‌ها نظم را رعايت نكرده است، قصد دارد در آب نيز اين رفتار را تكرار كند. البته در زمينه آب يك قدم فراتر رفته و زمان قطعي آب مناطق را نيز منتشر نكرده است. اين در حالي است كه در جريان كنترل بحران حاكم، سياستگذار آبي بايد شفاف‌تر عمل كند. اين موضوع را بارها تحليلگران اقتصادي و اجتماعي مطرح كردند.  با اين وجود، طبق بررسي «اعتماد» در حال حاضر در برخي مناطق تهران، آب در ساعات 20 الي 6 صبح روز بعد قطع شده است. خبرگزاري ميزان نيز به نقل از برخي شهروندان نوشته است، در مناطقي كه آب تهران قطع مي‌شود از ساعت 24 بامداد تا حدود 5 صبح است.  طبق پيگيري «اعتماد» به دنبال تماس شهروندان با شركت‌هاي آب منطقه‌اي كارشناسان آنها از زمان درست قطعي آب اظهار بي‌اطلاعي كردند، اما تاكيد كردند شهروندان براي جلوگيري از مشكلات از اين پس بايد اقدام به خريد منبع آب كنند.