گروه حوادث
صبح هشتم مهر‌ماه جاري، اتوبوس حامل دانشجويان دانشكده پيراپزشكي سرخه با يك تريلي در محور سمنان- سرخه تصادف مي‌كند. اين تصادف منجر به جانباختن «نرگس فتحي‌نژاد؛ ۲۰ساله و زينب شعني؛ ۲۵ ساله» و مصدوميت بيش از ۱۰ نفر مي‌شود.
بررسي‌هاي «اعتماد» نشان مي‌دهد كه «اتوبوس دچار نقص فني بوده و قبل از اين حادثه دانشجويان پيراپزشكي سرخه بارها پيگير قضيه بوده‌اند و اعتراض كرده‌اند، اما نتيجه‌اي نداشته است.»
يكي از دانشجويان در مورد اين حادثه به «اعتماد» مي‌گويد: «راننده رفتارهاي مناسبي نداشت. چندين بار ماجرا را به مسوولان و رييس دانشگاه اطلاع داده بوديم، اما اقدامي نشد. سرويس ديگري هم نبود و ما مجبور بوديم سوار اين اتوبوس شويم.» اين دانشجو مدعي است كه راننده اتوبوس «اعتياد» داشته و به همين خاطر اكثرا خواب‌آلوده بوده است.
با اين حال «محمدصادق اكبري» رييس كل دادگستري استان سمنان در مورد علت اين حادثه اعلام كرده است: «براساس بررسي‌هاي اوليه، خواب‌آلودگي راننده باعث شده اتوبوس حامل دانشجويان با دو دستگاه تريلي متوقف در حاشيه جاده برخورد كند.» همچنين «موسي بزرگي» رييس پليس راه استان سمنان در واكنش به اين حادثه اظهار كرده است: «طبق بررسي‌هاي كارشناسي ۵۰درصد مقصر تصادف اتوبوس دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي استان سمنان راننده اتوبوس و ۵۰ درصد مقصر حادثه تريلي است. جزييات حادثه اتوبوس دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم‌پزشكي استان سمنان و مقصران حقيقي و حقوقي احتمالي طي نشستي در استانداري سمنان بررسي مي‌شود.»
در اين تصادف «زهرا چاوشي، فاطمه شيرازي، ليلا محمدي، پانيذ بزرگي، هنگامه تاجيك، شكيبا يوسفي، الهام آيار، رومينا بابايي‌راد، هانيه عباسي، يسنا ترك‌زبان و فاطمه بردال» مصدوم و به مراكز درماني كوثر منتقل شده‌اند.
«محمدرضا عارف» معاون اول رييس‌جمهور، روز حادثه طي تماس‌هاي تلفني جداگانه با محمدجواد كوليوند، استاندار سمنان و پيرحسين كوليوند، رييس جمعيت هلال‌احمر، دستورهاي لازم براي رسيدگي فوري و كامل به وضعيت اين مصدومان را صادر كرده است. همچنين «احمد كرمي‌اسد» رييس پليس راه فراجا نيز عنوان كرده است: «علت اين حادثه توسط كارشناسان در دست بررسي است و بررسي‌هاي اوليه نشان مي‌دهد كه توجه‌نكردن راننده اتوبوس به جلو و رعايت‌نكردن حق‌تقدم توسط راننده تريلي، از عوامل اصلي وقوع اين حادثه بوده است.» اين در حالي است كه «كارن يحيايي» مدير روابط عمومي دانشگاه علوم پزشكي سمنان درباره آخرين وضعيت آنها گفته است: «سه نفر از مصدومان در بخش مراقبت‌هاي ويژه و دو نفر نيز در بخش عادي بستري شده‌اند و باقي در اورژانس تحت‌نظر قرار دارند. اين سرويس دانشجويي تحت قرارداد با دانشگاه و متعلق به بخش خصوصي است. خوابگاه اين دانشجويان در سمنان و دانشكده آنها در سرخه قرار دارد. علت اين حادثه بايد از سوي پليس راهور اعلام شود و اينكه علت حادثه خواب‌آلودگي راننده از سوي رسانه‌هاي محلي اعلام شده، مورد تاييد دانشكده علوم پزشكي سمنان نيست.»
پس از اين حادثه، دانشجويان سمنان در مقابل اورژانس اين مركز تجمع و به وضعيت پيش آمده معترض مي‌شوند كه با حضور مسوولان دانشگاه به مشاجرات لفظی ميان معترضان و مديران مي‌انجامد. جلسه اضطراری برای آرام كردن فضا نيز بی فايده مي‌ماند. چرا كه دانشجويان قبلا بارها نسبت به وضعيت نامناسب سرويس‌هاى رفت وآمد، فقدان نظارت بر رانندگان، كيفيت پايين اتوبوس‌های مورد استفاده و سابقه رانندگي پرخطر راننده اعتراض كرده بودند، اما اين هشدارها توسط مسوولان دانشگاه ناديده گرفته مي‌شود.
نگاهي به مهم‌ترين تصادفات مشابه
در سه دهه اخير
تصادف مرگبار سرخه اولين‌بار نيست كه براي دانشجويان رخ مي‌دهد. تكرار حوادثي مثل تصادف اتوبوس دانشجويان و دانش‌آموزان در ايران، به دلايل مختلف و پيچيده‌اي برمي‌گردد كه تركيبي از عوامل انساني، زير ساختارهاي ضعيف جاده‌اي، وضعيت نامناسب ناوگان حمل و نقل، نظارت ضعيف و عدم پاسخگويي و فرهنگ‌سازي ناكافي هستند؛ اتوبوس‌هاي غيراستاندارد، جاده‌هاي ناايمن و بي‌توجهي به قوانين رانندگي سالانه جان هزاران شهروند را در جاده‌ها مي‌گيرد. هر‌چند تصادف در تمامي كشورها رخ مي‌دهد، اما فهرست اتوبوس‌هاي مرگ در ايران طولاني است؛ از سقوط اتوبوس حامل دانشجويان دانشگاه صنعتي شريف در مسير بازگشت از مسابقات رياضي از اهواز و مرگ ۶ نفر از نخبگان رياضي در سال ۱۳۷۶، واژگوني اتوبوس حامل دانش‌آموزان راهيان نور، واژگوني اتوبوس دختران دانش‌آموز تيزهوش در كرمان و حالا هم تصادف اتوبوس حامل دانشجويان پيراپزشكي در سرخه .
از سال ۱۳۷۶ تاكنون بيش از 10 اتوبوس كه حامل دانشجويان، دانش‌آموزان، خبرنگاران، ورزشكاران و سربازان بوده بنا به دلايل مختلف دچار حادثه شده و «دست‌كم ۱۰۰ نفر» جان خود را از دست داده‌اند. در اين حوادث، واژگوني اتوبوس دانش‌آموزان راهيان نور بيشترين كشته را داشته است؛ در پي واژگوني اتوبوس دانش‌آموزان راهيان نور ۲۶ دانش‌آموز دختر جان خود را از دست داده‌اند. حالا «اعتماد» به مهم‌ترين تصادفات مربوط به دانشجويان، دانش‌آموزان، سربازان و حتي خبرنگاران در سه دهه اخير پرداخته است.
صبح سه‌شنبه ۸ مهر‌ماه جاري اتوبوس حامل دانشجوي زن دانشكده پيراپزشكي با يك تريلي برخورد كرد. بر اثر اين حادثه ۲ نفر جان باختند و بيش از 10 نفر مصدوم شدند.
ساعت ۹ و ۳۰ دقيقه صبح جمعه ۱۹ بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳ در محور دليجان به اصفهان يك دستگاه اتوبوس حامل اعضاي تيم واترپلوي دختران واژگون شد. اين اتوبوس شامل ۲۶ نفر بود كه ۱۴ نفر از آنها اعضاي تيم واترپلو بودند.
محسن رضواني، رييس فدراسيون ورزش‌هاي آبي در واكنش به اين خبر گفت: «طبق پيگيري‌هاي انجام شده، اتوبوس در مسير به يك چاله رسيده و از آنجايي كه سرعت زيادي داشته، هنگام رد كردن چاله چپ شده است. اين حادثه تلفات جاني داشته و باعث آسيب بسياري از سرنشينان شده است. ۲ نفر از سرنشينان اتوبوس بر اثر اين حادثه جان خود را از دست دادند. اعضاي تيم واترپلو آذربايجان غربي هم آسيب‌هاي متفاوتي را متحمل شدند.
يكي از اين ورزشكاران از ناحيه سر آسيب ديده كه عكسبرداري لازم انجام شده است. مصدوميت يك نفر از ناحيه گردن بود و مابقي هم يا شكستگي دارند يا با مصدوميت‌هاي ديگري مواجه شده‌اند. در مجموع حال عمومي آنها خوب است و روند درمان بدون مشكل حاد و نگران‌كننده پيگيري شد. غير از دو نفر كه به بيمارستان تهران منتقل شدند، مابقي مرخص شدند.»
حوالي ساعت ١٨ و ۵۰ دقيقه روز پنجشنبه ۱۸ بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳ يك دستگاه اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر در مسير سيرچ - كرمان واژگون شد.
طبق گزارش‌های اوليه نقص فني ترمز علت واژگوني اتوبوس حامل دانش‌آموزان مدرسه تيزهوشان فرزانگان اعلام شد. در اين حادثه ۶ نفر كشته و ۳۵ نفر مصدوم شدند.
حوالي ساعت ١٢ و ۳۹ دقيقه اول دي‌ماه ۱۴۰۳ گزارشي مبني بر سقوط يك دستگاه اتوبوس به داخل دره از مبدا خوزستان به كرمانشاه اعلام شد. محمد زارعي، پليس راه استان لرستان در مورد اين حادثه گفت: «اتوبوس حامل ۲۷ نفر از جمله ۲۵ سرباز نيروي انتظامي و ۲ نفر راننده و كمك راننده از اهواز به سمت كرمانشاه در حركت بود كه در نتيجه عدم رعايت سرعت مطمئنه و ناتواني راننده در كنترل وسيله نقليه، به سمت چپ منحرف شده و پس از برخورد با گاردريل، به عمق دره سقوط كرد.» در پي اين حادثه سازمان وظيفه عمومي طي واكنشي اعلام كرد: «اتوبوس حامل تعدادي از مشمولان خدمت وظيفه عمومي در محور انديمشك به پلدختر دچار حادثه شد كه در پي آن ۷ نفر جان باختند.» همچنين طبق گزارش مديرعامل هلال احمر استان لرستان ۱۷ نفر در اين حادثه مصدوم شدند.
عصر روز چهارشنبه، ۲ تير‌ماه سال ۱۴۰۰، اتوبوس حامل خبرنگاران كه براي تهيه گزارش از وضعيت درياچه اروميه به آن منطقه سفر مي‌كردند در نزديكي شهر نقده واژگون شد. مهشاد كريمي، خبرنگار حوزه محيط‌زيست خبرگزاري ايسنا و ريحانه ياسيني، خبرنگار ايرنا در اين سانحه جان باختند. اين سانحه چندين مصدوم نيز بر جاي گذاشت. سفر خبرنگاران براي بازديد از پروژه‌هاي احياي درياچه اروميه با دعوت ستاد احياي درياچه اروميه انجام شده بود. اين سانحه با مرگ دو خبرنگار جوان حوزه محيط‌زيست، واكنش‌هاي فراواني را در شبكه‌هاي اجتماعي به ويژه از سوي اهالي رسانه در پي داشته است. جواد حيدري، خبرنگار گفته بود: «اينقدر اين اتوبوس بي‌كيفيت بوده كه بچه‌ها شوخي كرده بودند كه نكند ما را آوردند تا بكشند!»
ظهر روز ۴ دي‌ماه ۱۳۹۷ يك دستگاه اتوبوس دانشگاه علوم تحقيقات تهران در حال انتقال دانشجويان بود كه بر اثر ترمز بريدن و برخورد شديد با پايه بتني حاشيه جاده ۱۰ كشته و ۲۸ مصدوم برجاي گذاشت. به گفته دانشجوياني كه در اين حادثه زنده ماندند؛ اتوبوس نزديك ايستگاه كتابخانه دانشگاه بعد از عبور از دست‌اندازي سرعتش بالا رفته و با عدم كاركرد درست ترمز، اتوبوس، دچار اين تصادف شديد مي‌شود. اتوبوس‌هاي حمل و نقل دانشجويان بعضا مستهلك هستند و ايمني درستي ندارند. دانشجوي ديگري هم گفته بود كه اتوبوس‌هاي اين دانشگاه همگي مستهلك هستند و تعداد آنها كافي نيست و بيشتر از ظرفيت و حدود ۶۰ تا ۷۰ نفر دانشجو را سوار مي‌كنند. در ابتدا مسوولان دانشگاه علت واژگوني اتوبوس را سكته راننده اعلام كردند كه بلافاصله از سوي مسوولان اورژانس تهران و دانشجويان بازمانده از اين حادثه رد شد.
ساعت چهار صبح روز جمعه، ۱۰ شهريور ۱۳۹۶ اتوبوس حامل دختران دانش‌آموز راهنمايي و دبيرستاني در نزديكي بخش جنت در شهرستان داراب در استان فارس واژگون شد كه بر اثر اين حادثه ۹ نفر كشته و ۳۴ نفر زخمي شدند. مجروحان اين حادثه ۳۴ دختر دانش‌آموز بودند كه به بيمارستان منتقل شدند حال ۱۳ نفر از آنان وخيم گزارش شده بود. اين دانش‌آموزان عضو گروه فرزانگان تشكلات سازمان دانش‌آموزي دوره متوسطه اول و دوم؛ عازم شيراز بودند تا در اردوي قطبي ملي شركت كنند. در اين حادثه خانم مربي سرپرست اردو و كمك‌راننده اتوبوس نيز جان خود را از دست دادند.
حادثه‌اي هم در ساعت ۱ و ۲۰ دقيقه بامداد چهارشنبه ۲ تير‌ماه ۱۳۹۵ در محور ني‌ريز به فارس اتفاق افتاد. در اين حادثه ۱۴ سرباز و ۶ راننده فوت شدند و ۶۰ نفر نيز مصدوم شدند. انحراف از جاده و ناتواني راننده در كنترل وسيله نقليه علت اين حادثه گزارش شده است. منصور صفري يكي از فارغ‌التحصيلان دانشگاه صنعتي همدان نيز در اين سانحه بود كه در گذشت.
در ارديبهشت‌ماه سال ۱۳۹۵ يك اتوبوس حامل دانش‌آموزان استان چهارمحال و بختياري در مسير برگشت از مشهد واژگون شد و دو دانش‌آموز كشته شدند. اتوبوس حامل ۴۴ دانش‌آموز كه از سمت مشهد به شهركرد در حال عزيمت بود واژگون شد. طبق گزارش‌ها اتوبوس حامل اين دانش‌آموزان از استان چهارمحال و بختياري كه در مسير برگشت از مشهد بود واژگون و ۲ دانش‌آموز جان خود را از دست دادند و تعدادي مجروح و زخمي هم همراه داشت. اين اردو توسط آموزشگاه دخترانه كوثر شهركرد و با هماهنگي آموزش و پرورش ناحيه يك انجام شده بود و تمامي مقررات اردويي نيز انجام شده بود. اردوي دانش‌آموزان شهركردي شنبه ۲۸ فروردين‌ماه از شهركرد به سمت مشهد انجام شده بود و اين حادثه هنگام بازگشت از مشهد به سمت شهركرد اتفاق افتاد. بهروز اميدي، مديركل آموزش و پرورش استان چهارمحال و بختياري در اين خصوص گفته بود: «اين اتوبوس حامل ۴۴ نفر از دانش‌آموزان بود كه بر اثر خارج شدن اتوبوس از جاده واژگون شد و ۲ كشته و ۱۰ مصدوم برجاي گذاشت. ۱۰ نفر از اين دانش‌آموزان به بيمارستان نهم دي تربت‌حيدريه اعزام شدند.»
در مهر‌ماه سال ۱۳۹۱ در سانحه‌اي كه براي يك اتوبوس موسوم به راهيان نور كه عازم اردوي مناطق جنگي جنگ ايران و عراق بود ۲۶ دانش‌آموز دختر ساكن استان چهارمحال و بختياري كشته شدند. سازمان پزشكي قانوني در اين باره اعلام كرده بود: «بر اثر واژگوني يك دستگاه اتوبوس در محور ايذه شهركرد، ۲۶ نفر از سرنشينان آن كشته و ۱۸ نفر زخمي شدند. مسافران اين اتوبوس دانش‌آموزان دختر در مقطع دوم دبيرستان و اهل شهرستان بروجن بودند كه در مسير بازگشت از منطقه راهيان نور دچار حادثه شدند.»همچنين مديركل مديريت بحران استانداري خوزستان هم گفت: «در اين حادثه ۲۶ نفر جان باختند كه از اين تعداد ۲۲ نفر دانش‌آموز دختر و چهار نفر همراهان آنها بودند.» فرمانده پليس راه خوزستان علت واژگوني اتوبوس در دهدز را بي‌احتياطي راننده اعلام كرده بود.
در سال ۱۳۸۶ اتوبوس حامل دانشجويان دانشگاه علوم پايه دامغان دانشگاه دامغان، در پي يك تصادف واژگون و تعداد ۷ دانشجو كه همگي دختر بودند، كشته شدند. دكتر علي حقيقي، سرپرست دانشگاه علوم پايه دامغان در واكنش به اين حادثه گفته بود: «اتوبوس حامل دانشجويان براي شركت تعاوني بود و اتوبوس دانشگاه نبود. كليه دانشجويان بيمه حوادث بودند. اين اردوي دانشجويي درحالي برگزار شد كه دانشگاه علوم پايه دامغان نيز همانند بسياري از دانشگاه‌ها با مشكل كمبود اتوبوس و فرسودگي سيستم حمل و نقل، براي برگزاري اردوي دانشجويي مجبور به اجاره اتوبوس از شركت‌هاي تعاوني درون شهري شده بود.»
در ۲۶ اسفند ۱۳۷۶ اتوبوس حامل دانشجويان دانشگاه شريف در بين راه سقوط كرد. در پي آن 2 نفر از دانشجويان دانشگاه تهران و 5 نفر از دانشجويان دانشگاه صنعتي شريف در مسير بازگشت از بيست و دومين دوره مسابقات رياضي كه در دانشگاه شهيد چمران اهواز برگزار شده بود، كشته شدند. علاوه بر اين، دو راننده اتوبوس نيز كشته شدند. مريم ميرزاخاني از بازماندگان اين اتوبوس بود. در اين حادثه 7 نفر از دانشجويان نخبه رياضي دانشگاه صنعتي شريف شامل رضا صادقي برنده مدال طلاي المپياد جهاني، آرمان بهراميان، عليرضا سايه‌بان، علي حيدري، فريد كابلي، مجتبي مهرآبادي و مرتضي رضايي دانشجوي دانشگاه تهران كه اغلب از برگزيدگان المپيادهاي ملي و بين‌المللي رياضي بودند، جان باختند.
۴ كشته و ۲۰ مصدوم بر اثر واژگوني اتوبوس مسافربري در فيروزكوه
صبح روز جمعه يازدهم مهر‌ماه جاري نيز ابوالفضل زماني‌نژاد، فرماندار فيروزكوه از واژگوني يك دستگاه اتوبوس مسافربري در محور دماوند - فيروزكوه خبر داد و گفت: «در اين حادثه چهار نفر جان باختند و ۲۰ نفر از مصدومان به بيمارستان منتقل شدند.»
او گفت: «اين اتوبوس كه از ساعت ۱۲ شب از قزوين به مقصد ميدان آرژانتين تهران حركت كرده و سپس عازم سوادكوه مازندران بوده، در محدوده سيدآباد دچار سانحه شد.»
زماني‌نژاد همچنين گفت: «علت وقوع حادثه خواب‌آلودگي راننده بوده است. در اين محدوده مساله و مانعي نداشتيم؛ بنابراين عامل اصلي، غفلت راننده تشخيص داده شده است.»