بمب خبری پيام به رياض
حشمت الله فلاحت‌پيشه در گفت‌وگو با «اعتماد» از آخرين رايزني‌ها در مسير توافق ايران و امريكا مي‌گويد
چهارشنبه شوراي حكام نشستي در وين برگزار مي‌كند. ايران به راي چين و روسيه نياز دارد تا پرونده‌اش دوباره به شوراي امنيت سازمان ملل ارجاع نشود و ذيل فصل 7 منشور ملل متحد قرار نگيرد
گروه سياسي
تحولات منطقه‌اي و جهاني با سرعت هر چه تمام‌تر در حال وقوعند؛ سرعت رخدادها به اندازه‌اي بالا رفته كه در هر ساعت، رخداد و تحولي نو و تازه شكل مي‌گيرد. در آخرين دست از تحولات مرتبط با پرونده هسته‌اي ايران و مذاكرات احتمالي با امريكا ديروز رسانه‌هاي دولتي عربستان از تحويل پيام كتبي «مسعود پزشكيان» به «محمد بن‌سلمان» پيش از سفر وي به امريكا خبر دادند. در عين حال امروز چهارشنبه هم نشست شوراي حكام در وين برگزار مي‌شود تا بخش نخست تلاش كشورهاي غربي براي صدور قطعنامه عليه ايران آغاز شود. كيلومترها آن سوتر از وين در مسكو، محمدرضا عارف، معاون رييس‌جمهوري با مقامات روسي و چيني ديدار مي‌كند تا موافقت آنها براي بي‌اثر ساختن تلاش‌هاي كشورهاي غربي براي اعمال فشار عليه ايران را كسب كند. ديروز وزارت امور خارجه روسيه اعلام كرد كه در آستانه نشست فصلي شوراي حكام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، عباس عراقچي و سرگئي لاوروف در يك تماس تلفني درباره آخرين تحولات مربوط به پرونده هسته‌اي ايران گفت‌وگو كردند. به گفته مسكو، دو طرف در اين گفت‌وگو بر اهميت ادامه همكاري‌هاي تهران با آژانس و ضرورت كاهش تنش‌ها در پرونده هسته‌اي تاكيد كردند. همچنين لاوروف و عراقچي درباره روند مذاكرات و انتظارات از نشست پيش روي شوراي حكام تبادل نظر داشته‌اند.
نخست‌وزيران كشورهاي عضو سازمان همكاري شانگهاي هم در پايان بيست‌وچهارمين نشست خود با صدور بيانيه‌اي مشترك، مخالفت خود را با اقدامات ضدايراني غرب به بهانه موضوع هسته‌اي اعلام كردند. اين بيانيه ديروز سه‌شنبه به امضاي محمدرضا عارف، معاون اول رييس‌جمهوري ايران و ديگر مقامات ارشد شركت‌كننده در اين اجلاس به ميزباني مسكو رسيد. روساي هيات‌هاي شركت‌كننده در اين بيانيه مشترك تاكيد كردند: «كشورهاي عضو سازمان همكاري شانگهاي با اقدامات يك‌جانبه اجبار‌كننده از جمله اقدامات اقتصادي كه با منشور سازمان ملل متحد و ديگر هنجارهاي حقوق بين‌الملل مغايرت دارد و همچنين مانع همكاري بين‌المللي و دستيابي به اهداف توسعه پايدار سازمان ملل مي‌شود، مخالفند. آنها در اين زمينه به اهميت حفظ روح همكاري و فراگيري كه موجب اجماع در پذيرش قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت سازمان ملل مي‌شود، اشاره و خاطرنشان كردند كه طبق بند ۸ قطعنامه، مفاد آن (برجام) از درجه اعتبار ساقط شده است.» در عين حال برخي رسانه‌هاي بين‌المللي ديروز پيش‌بيني كردند ممكن است عربستان پيشنهاد غني‌سازي با مشاركت كنسرسيوم منطقه‌اي را به ترامپ بدهد تا هم عربستان و هم ايران امكان غني‌سازي را پيدا كنند.
انديشكده شوراي آتلانتيك در همين خصوص طي تحليلي نوشت: «بن‌سلمان ممكن است در ديدار با ترامپ بگويد كه آماده پذيرش ميزان نماديني از غني‌سازي در ايران است؛ مشروط بر اينكه عربستان نيز بتواند غني‌سازي را در خاك خود انجام دهد.» به اعتقاد نويسنده اين مطلب «بن‌سلمان بايد براي كاهش فاصله ميان ايران و امريكا تلاش كند؛ در غير اين صورت ممكن است هزينه جنگ آينده را خودش بپردازد . او ممكن است استدلال كند كه مذاكرات بايد در اسرع وقت از سر گرفته شود و رياض هم مي‌تواند نقش ميانجي را ايفا كند.» بايد ديد دوئل ايران و غرب و بازي با كارت‌هاي مختلف و با مشاركت كنشگران گوناگون نهايتا چه نتيجه‌اي در بر خواهد داشت؟ بازيگراني كه از مسكو تا وين و از رياض تا واشنگتن در حال كنشگري، رايزيني و گفت‌وگو هستند تا نهايتا فرمولي براي حل يكي از پيچيده‌ترين معادلات قرن حاضر بيابند. حشمت‌الله فلاحت‌پيشه، نماينده ادوار مجلس و تحليلگر مسائل سياسي، نوري به ابعاد پنهان تلاش‌هاي ايران و مطالباتي كه ايران در اين شرايط از روسيه و چين دارد، تابانده است. حشمت‌الله فلاحت‌پيشه در گفت‌وگو با «اعتماد» در خصوص دستاوردهاي ايران از حضور در شانگهاي و اهدافي كه از بطن چنين ارتباطاتي دنبال مي‌كند، مي‌گويد: «در شرايطي ايران در نشست نخست وزيران شانگهاي شركت مي‌كند كه اين سازمان يك اتحاديه «نو منطقه‌گرايانه» است. كشورها اصولا با دو هدف در چنين سازمان‌هايي شركت مي‌كنند. آن دسته از كشورهايي كه با چالش‌هاي بين‌المللي مواجهند با شركت در اين ساز و كارهاي «نو منطقه‌گرا» به دنبال افزايش توان مقاومت خود در مقابل چالش‌هايي مانند تحريم اقتصادي هستند. ايران يكي از اين كشورهاست كه با هدف افزايش مقاومت خود در اجلاس شانگهاي شركت مي‌كند. ايران از حضور در شانگهاي، بريكس، اوراسيا، آ‌سه‌آن و...به دنبال آن است كه بتواند در برابر تحريم‌هاي امريكا مقاومت كرده و از پتانسيل اين اتحاديه‌ها براي رفع يا كاهش مشكلات خود استفاده كند.»
فلاحت‌پيشه مي‌گويد: «گروه ديگري از حاضران در اين نشست‌ها، كشورهايي هستند كه با اهداف توسعه‌اي در اين اجلاس‌ها شركت مي‌كنند تا از ساز و كارهاي اقتصادي، تجاري، كريدورهاي موجود و ساير همكاري‌هاي علمي، فناوري و...استفاده كنند و روند توسعه خود را تسريع بخشند. اين كشورها اغلب چالش‌هاي بين‌المللي كمتري دارند. بيشتر اعضاي شانگهاي را چنين كشورهايي تشكيل مي‌دهند، آنها بيشتر حضور توسعه‌اي دارند و سعي مي‌كنند از كنوانسيون‌هاي مشترك بيشترين استفاده را براي توسعه خود داشته باشند.» اين تحليلگر در پاسخ به پرسش «اعتماد» كه ايران چه اهدافي را از حضور در اين اجلاس‌ها دنبال مي‌كند؟ مي‌گويد: «از آنجا كه جمهوري اسلامي ايران كشوري است كه نتوانسته چالش‌هاي بين‌المللي خود را حل كند و به شدت تحت تحريم‌هاي مختلف است، حضور ايران، حضوري مبتني بر مقاومت در برابر تحريم‌هاست. البته اين اجلاس چون در مسكو برگزار مي‌شود، ايران مطالباتي فراتر از موضوعات اقتصادي از روسيه و چين را هم پيگيري مي‌كند. روز چهارشنبه قرار است شوراي حكام نشستي در وين برگزار كند. در اين نشست ايران به راي چين و روسيه بيشترين نياز را دارد تا پرونده‌اش دوباره به شوراي امنيت سازمان ملل ارجاع نشود و ذيل فصل 7منشور ملل متحد و قطعنامه‌هاي 6گانه قرار نگيرد. 6قطعنامه تحريمي كه از سال 2006 به اين سو به جاي قطعنامه 2231 برجام تصويب شده و ايران را مخاطب قرار داده‌اند. قطعنامه برجام به صورت دوجانبه بود كه براي ايران هم حقوقي در نظر مي‌گرفت، اما 6قطعنامه شوراي امنيت كه با برجام تعليق شدند يك‌جانبه بودند و تنها ايران را ذيل تحريم‌ها قرار مي‌دادند بدون اينكه حقي براي ايران قائل شوند.»
او يادآور مي‌شود: «البته شخصا معتقدم سياست‌هاي ايران نبايد به اينجا مي‌كشيد به گونه‌اي كه روز به روز عملا فرصت‌هايي كه در رفع مشكلات سياست خارجي وجود داشت از دست رفتند. از جمله 2بار فرصت احياي برجام طي سال‌هاي 1400 و 1401 كار را به جايي كشاند كه كشورهايي چون روسيه و چين با ايران به عنوان يك كارت برنده بازي كنند! به عنوان مثال بيشترين قراردادهاي توسعه و عمران كشور در طول ساليان اخير با دو كشور روسيه و چين انجام شده است، اما اغلب شركت‌هاي روسي و چيني از زمان حضور ترامپ در كاخ سفيد، قراردادهاي خود با ايران را متوقف ساختند و پاي كار نيامدند. امروز كه ايران خواسته‌هاي سياسي از روسيه و چين دارد، اين كشورها از اين موضوع براي بستن پرونده شركت‌هاي روسي و چيني استفاده مي‌كنند.
فلاحت‌پيشه يادآور مي‌شود: «معتقدم هيچ كشوري در جهان به اندازه ايران گزينه‌هاي خود را اينچنين محدود نمي‌كند. ايران بايد از اين تجربيات درس بگيرد و تلاش كند تنها منافع ملي خود را پيگيري كند. حضور آقاي عارف در روسيه، هر چند نتايج توسعه‌اي شگرف و سريعي نخواهد داشت، اما در قالب افزايش مقاومت ايران در برابر تحريم‌ها و تلاش براي جلب نظر روس‌ها و چيني‌ها در مجامع بين‌المللي دستاوردهاي ملموسي به بار مي‌آورد.»