ديپلماسي امام خميني(ره) در نوفل‌لوشاتو (۲)
احمد مازني
مذاكره مستقيم و غيرمستقيم
امام با اشخاص حقيقي و حقوقي ايراني و خارجي ديدار و در جهت پيشبرد اهداف و برنامه‌هاي انقلاب ملت ايران با آنها گفت‌وگو كرد. يكي از اين ملاقات‌ها و مذاكرات مربوط به نماينده جيمي كارتر، رييس‌جمهور امريكاست كه با استفاده از روايت دكتر سيد محمد صدر از دكتر ابراهيم يزدي كه در اين سفر همراه امام خميني(ره) بود، اين مذاكرات ارايه مي‌شود. ضمن اينكه منبع اين مطلب نشريه حضور فصلنامه فرهنگي، هنري، سياسي و اجتماعي موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني(ره) شماره ۱۰۸ است. دكتر سيد محمد صدر چنين مي‌نويسد: «دكتر ابراهيم يزدي از فعالان مذهبي و سياسي ايران در قبل از انقلاب و نماينده امام خميني در امريكا براي اخذ وجوهات شرعي، همراه امام خميني از عراق به پاريس بوده كه خاطرات اين دوره صد و هجده روزه را به رشته تحرير درآورده و تحت عنوان شصت سال صبوري و شكوري در جلد سوم خاطرات به‌طور كامل به شرح وقايع اين دوره پرداخته است. از آنجا كه دكتر ابراهيم يزدي اكثر اتفاق‌هاي مهم دوران اقامت امام خميني در فرانسه و نوفل‌لوشاتو را در خاطرات خود ثبت كرده و ناظر بلافصل آن وقايع بوده، منبع اصلي اين مقاله قرار مي‌گيرد و مطالب از آن خاطرات نسخه‌برداري مي‌شود.» و در ادامه ذيل عنوان پيام كارتر به امام خميني(ره) مي‌نويسد: «در هشتم ژانويه ۱۹۷۹ برابر با ۱۸ دي ماه ۱۳۵۷ دو نفر از جانب رييس‌جمهور فرانسه، ژيسكاردستن به ديدار آيت‌الله خميني در نوفل‌لوشاتو آمدند. اين اولين‌باري بود كه نمايندگان رسمي شخص رييس‌جمهور به ديدار امام خميني مي‌آمدند .
در اين ملاقات يكي از نمايندگان اينچنين گفت: «هدف از ديدار با آيت‌الله خميني پيغامي است كه براي آيت‌الله دارند. اين پيغام از طرف پرزيدنت كارتر براي آيت‌الله خميني است. او تلفن زده و از پرزيدنت ژيسكاردستن درخواست كرده است كه اين پيغام را به شما برسانيم. پرزيدنت كارتر خواسته است كه آيت‌الله تمام نيروي خود را براي جلوگيري از مخالفت با بختيار به كار برد. حملات به بختيار خطرات بسيار زيادي دارد و قماري است كه به تلفات زيادي منجر خواهد شد. به نظر پرزيدنت كارتر، احتراز از هرگونه انفجاري در ايران به نفع همه خواهد بود. خروج شاه قطعي است و در آينده نزديك رخ خواهد داد. به نظر كارتر مناسب خواهد بود وضعيت را تماما زير كنترل خود بگيريد تا سكوت و آرامش باشد. آنچه لازم است بگويم، اين است كه بدانيد خطر دخالت ارتش و كودتاي نظامي هست و وقوع اين خطر، اوضاع را بدتر خواهد كرد، آيا بهتر نخواهد بود كه يك دوره سكوت و آرامش به وجود آيد؟» امام خميني(ره) در پاسخ به كارتر مي‌گويد كه راهي جز تسليم مقابل خواسته ملت ايران ندارند و ضمن تاكيد بر رفتن شاه و بختيار، علاوه بر حذر داشتن كارتر از كودتاي نظامي با طرح حكم جهاد مقدس كارتر را تهديد كرده و مي‌گويند مردم امريكا را مسبب آن مي‌دانند. امام خميني(ره) همچنين اشاره مي‌كنند كه ايران به دست كمونيست‌ها نخواهد افتاد و متن سخنان امام را اين‌گونه بيان مي‌كنند: «پيام آقاي كارتر دو جهت در آن بود؛ يكي راجع به موافقت كردن با حكومت فعلي كه دولت بختيار باشد يا حداقل سكوت در اين موقعيت و حفظ آرامش در اين مدت و يكي هم راجع به احتمال كودتاي نظامي يا پيش‌بيني كودتاي نظامي، پيش‌بيني كشتار وسيع مردم كه ما را از آن مي‌ترسانيد. اما راجع به دولت بختيار، شما سفارش مي‌كنيد كه ما برخلاف قوانين خود عمل كنيم. بر فرض آنكه من چنين خطايي بكنم، ملت ما حاضر نخواهد بود. ملت ما كه اين همه مصيبت كشيد و اين همه خون داد براي آن است كه از زير بار رژيم سلطنتي سلسله پهلوي خارج بشود. ملت حاضر نيست كه تمام خون‌ها هدر برود و شاه به سلطنت باقي باشد يا برود و بدتر از اول برگردد و نه حاضر است كه شوراي سلطنت را قبول كند و آن هم خلاف قانون اساسي است كه من مكرر تشريح كردم و اما قضيه اينكه آرامش باشد ما هميشه مي‌خواهيم مملكت آرام باشد و مردم با آرامش زندگي كنند. اما به دست آوردن آرامش با وجود شاه امكان ندارد و ما نمي‌توانيم با وجود شاه آرامش را برگردانيم. آقاي كارتر اگر حسن نيت پيدا كرده‌اند و مي‌خواهند آرامش باشد خون‌ها ريخته نشود خوب است كه شاه را ببرند و دولت را هم پشتيباني نكنند و به ميل ملت كه اين امر مشروعي هست... و از ميل ملت جلوگيري نكند، اما قضيه كودتا الان از ايران به من اطلاع دادند كه يك كودتاي نظامي در شرف تكوين است و مي‌خواهند كشتار زيادي بكنند و از من خواستند كالاهاي امريكايي را تحريم كنم و به امريكا اخطار كنم كه اگر چنين كودتايي شود از چشم شما مي‌بينند و اگر شما حسن نيت داريد بايد جلوگيري كنيد و براي من پيغام دادند كه اگر كودتاي نظامي بشود حكم جهاد مقدس بايد داد من كودتا را نه به صلاح ملت مي‌دانم نه به صلاح امريكا...» ادامه دارد...