نسل Z زير فشار شبكههاي اجتماعي و آموزش آنلاين
پريسا نقدي
در سالهاي اخير افت تمركز و كاهش انگيزه تحصيلي به يكي از جديترين چالشهاي دانشآموزان تبديل شده است. كارشناسان آموزشي ميگويند تركيب آموزش آنلاين، دسترسي دايمي به شبكههاي اجتماعي و فشارهاي خانوادگي براي موفقيت، نسلي را ساخته كه بيش از هر زمان ديگري با حواسپرتي، اضطراب و بينظمي در يادگيري دستوپنجه نرم ميكند. افزايش استفاده از گوشيهاي هوشمند و شبكههاي اجتماعي در ميان دانشآموزان، الگوي يادگيري و حتي سبك زندگي آنان را دگرگون كرده است. روانشناسان آموزشي ميگويند دانشآموزان نسل جديد روزانه بين سه تا هفت ساعت در معرض محتواي مدام در حال تغيير فضاي مجازي قرار دارند؛ محتوايي كه با تحريك مداوم مغز، توانايي تمركز طولانيمدت را كاهش ميدهد.
در كنار اين مساله، آموزش آنلاين كه در سالهاي اخير جاي خود را در ساختار آموزشي كشور پيدا كرده، گرچه مزايايي دارد، اما به گفته متخصصان به «دوپاره شدن توجه» دامن زده است. بسياري از دانشآموزان اعلام ميكنند كه هنگام كلاسهاي مجازي بهسختي ميتوانند از پيامها، نوتيفيكيشنها و جذابيتهاي فضاي مجازي فاصله بگيرند.
از سوي ديگر، افزايش انتظارات خانوادهها براي موفقيت تحصيلي- از كنكور گرفته تا آزمونهاي مدرسه- فشار مضاعفي بر دانشآموزان وارد كرده است. نتيجه اين شرايط، بالا رفتن اضطراب، كاهش كيفيت خواب و افت بازدهي در كلاس است؛ وضعيتي كه برخي معلمان آن را «فرسودگي تحصيلي» توصيف ميكنند. كارشناسان معتقدند براي كنترل اين روند، آموزش و پرورش بايد سياستهاي مشخصي براي مديريت استفاده از دستگاههاي هوشمند در مدارس تدوين كند و خانوادهها نيز با تعيين زمان مشخص براي استفاده از موبايل و ايجاد فضاي آرام خانگي به فرزندان كمك كنند. در كنار اينها، تقويت مهارتهاي خودكنترلي، برنامهريزي و مديريت زمان در دانشآموزان ميتواند نقش مهمي در كاهش بحران تمركز داشته باشد.
با وجود نگرانيها، بسياري از معلمان اميد دارند كه با اصلاح الگوهاي آموزشي و همكاري خانوادهها، نسل Z بتواند ميان فرصتهاي دنياي ديجيتال و مسووليتهاي مدرسه تعادل برقرار كند؛ تعادلي كه براي آينده تحصيلي و رواني آنان ضروري است.
دانشجوی دكترای جامعهشناسي