ارزيابي فروش فيلم‌هاي روي پرده در گفت‌وگو با سعيد خاني و سيد علي احمدي
پاييز بي‌رونق سينما
تينا جلالي
به رغم اينكه سينما در شش ماه نخست سال گيشه پررونقي داشت اما با آمدن فصل پاييز دچار ركود چشمگيري شده است، با اينكه فيلم‌هاي حال حاضر اكران متنوع هستند و بازيگران چهره زيادي هم در فيلم‌ها حضور دارند ولي فروش‌ها چنگي به دل نمي‌زند و مخاطب جذب سالن‌ها نمي‌شود. البته نبايد از نظر دور داشت كه معمولا سينما شش ماهه دوم سال به دليل بازگشايي مدارس و دانشگاه‌ها با افت مخاطب همراه مي‌شود، خصوصا اينكه سينما براي جشنواره فيلم فجر آماده مي‌شود، ولي خب در سال‌هاي اخير كه اكران فيلم‌هاي كمدي مانع از افت فروش فيلم‌ها مي‌شد امسال اين موضوع پرسش برانگيز به نظر مي‌آيد. ما با سعيد خاني (تهيه‌كننده و پخش‌كننده) و سيد علي احمدي (تهيه‌كننده) گفت‌وگويي در اين باره انجام داديم كه پيش روي شماست:
مديران سينما استراتژي ندارند
سعيد خاني، تهيه‌كننده و پخش‌كننده سينما مي‌گويد: همان‌طوري كه براي مديريت بخش‌هاي مختلف كشور استراتژي وجود ندارد سينما هم از اين قاعده مستثني نيست و نقشه راهي براي مديريت سينما در ميان مديران ومسوولان سينما نمي‌بينيم. او اضافه مي‌كند: اگر هم در شش‌ماهه اول سال، سينما فروش خوبي داشت به دليل اكران فيلم‌هاي اجتماعي خوب بود كه توانسته بودند مخاطبان را به سينما بكشانند.خاني در ارزيابي خود از افت فروش فيلم‌هاي روي پرده مي‌گويد: مجموعه دلايلي به صورت پيوسته باعث افت فروش فيلم‌ها مي‌شود كه به نظرم اولين مورد افت كيفي فيلم‌هاي كمدي است. در سال‌هاي اخير گيشه سينماها بر پايه فيلم‌هاي كمدي بود كه در حال حاضر اين فيلم‌ها از كيفيت لازم برخوردار نيستند، متاسفانه هر چند سال يك‌بار، ژانري مورد توجه بعضي سينماگران قرار مي‌گيرد و آنها بر آن ژانر سوار مي‌شوند ولي به قصه و پروداكشن فيلم اصلا توجه نمي‌كنند و نمي‌دانند مخاطبان امروز سينما باهوش هستند و بعد از مدتي از فيلم‌هاي بي‌كيفيت دلزده مي‌شوند.او به صحبت‌هايش ادامه مي‌دهد: هر چقدر هم كه فيلم‌ها از تبليغات ماهواره‌اي برخوردار باشند اگر فيلم‌ها فاقد كيفيت باشند مخاطب جذب نمي‌شود.جالب اينجاست كه در سال‌هاي اخير سينما به سمت سينماي كمدي گرايش داشت، سال آينده به سمت سينماي اجتماعي . يعني يا از اين‌ور بوم مي‌افتيم يا از آن‌ور بوم. اين در حالي است كه سينماي ايران به ژانرهاي مختلف نياز دارد . به عنوان نمونه انيميشن يوز اين روزها فروش خوبي دارد.چه اشكالي دارد هر ساله ما سه چهار انيميشن جذاب و البته با كيفيت براي سينماها داشته باشيم؟
بازيگران كمدي هم ديگر فيلم كمدي بازي نمي‌كنند
اين پخش‌كننده به صحبت‌هايش اضافه مي‌كند: در چند سال اخير سينماي ايران چند بازيگر كمدي داشت كه متاسفانه آنها هم ديگر حاضر نيستند در فيلم‌هاي كمدي بازي كنند و متمايل به فيلم‌هاي درام شده‌اند. اين يعني سينماي ايران بازيگر براي فيلم‌هاي كمدي تربيت نكرده است و باعث مي‌شود دراين شرايط بحران بازيگر براي فيلم‌هاي كمدي داشته باشيم. تهيه‌كننده فيلم رها در بخش ديگري از صحبت خود گفت: به غير از اين موارد شرايط اقتصادي نامطلوب هم به مردم فشار مي‌آورد و تورم افسارگسيخته باعث مي‌شود دغدغه خانواده از فرهنگ دور شود و به نياز‌هاي مهم زندگي معطوف شود كه به نظر من اين موضوع بايد آسيب‌شناسي شود كه چرا هميشه در شرايط‌هاي بحراني اولين بخشي كه از زندگي مردم حذف مي‌شود سينماست؟ خاني به نكته ديگري در افت فروش فيلم‌ها اشاره مي‌كند و مي‌گويد: فاصله اكران آنلاين فيلم‌ها تا اكران در سينماها بسيار كم شده و خود اين مساله هم باعث مي‌شود مردم متمايل به فضاي مجازي و پلتفرم‌ها شوند و در آلودگي هوا در خانه بمانند و فيلم‌ها را از خانه پيگيري كنند.
تنگ نظران ناآگاه وزير را استيضاح مي‌كنند
اين تهيه‌كننده سينما در ادامه صحبت خود به همكاري وزير فرهنگ در اكران فيلم‌هاي جسورانه و حمايت از سينماي اجتماعي كه منجر به استيضاح و كارت زرد شد اشاره مي‌كند و مي‌گويد: متاسفانه وقتي وزيري از سينماي ايران و سينماگران حمايت مي‌كند منجر به استيضاح مي‌شود، اينجا بايد بگويم آنها كه با وزير فرهنگ اين برخورد را دارند تنگ‌نظر و ناآگاه هستند و دركي از شرايط امروز سينماي ايران ندارند وگرنه اگر دانش داشتند و مي‌دانستند كه فيلم‌ها و سريال‌هاي روز جهان به چه سادگي در دسترس مردم قرار دارد و ما چه بخواهيم چه نخواهيم مردم از محتواي روز عقب نمي‌مانند اين رفتار غيرحرفه‌اي را با وزير فرهنگ نداشتند.
بدترين فيلم‌هاي ما از فيلم‌هاي آن‌طرف بهتر است
معتقدم بدترين فيلم‌هاي ما از فيلم‌هاي آنها بهتر و سالم‌تر است اما متاسفانه عده‌اي تنگ‌نظر اين را نمي‌دانند و متاسفانه دانشش را ندارند.اين تهيه‌كننده سينما در بخش ديگري از صحبت خود درباره عدم حمايت شهرداري از فيلم‌هاي اكران صحبت مي‌كند و مي‌گويد: در همه جاي دنيا شهرداري‌ها مهم‌ترين ركن در حمايت از اكران فيلم‌ها هستند، اما در ايران، سينما حمايتي از شهرداري دريافت نمي‌كند اين درحالي است كه بايد شهرداري هر منطقه به صورت مجزا براي مردم منطقه خودش امكانات و شرايط ديدن فيلم را فراهم كند.
كاهش مخاطبان بيشتر هم مي‌شود
خاني در انتها بيان مي‌كند: تا اينجاي سال كاهش چهار ميليوني مخاطب را شاهد بوديم به شما قول مي‌دهم تا پايان سال كاهش مخاطب بيشتر شده و حتي به 10 ميليون نفر هم مي‌رسد مگر اينكه راه چاره‌اي انديشيده شود كه آن را هم بعيد مي‌دانم.
سينما بايد مورد حمايت همه بخش‌ها قرار بگيرد
يكي از فيلم‌هاي متفاوت اين روزهاي سينما، «بچه مردم» است؛ اثري كه هم لحظات مفرحي براي مخاطب فراهم مي‌كند و هم فيلمي قصه‌گو، پرماجرا و پرانرژي است. با اين حال، متأسفانه با اقبال گسترده مخاطبان روبه‌رو نشده است.سيدعلي احمدي، تهيه‌كننده اين فيلم، معتقد است مجموعه‌اي از عوامل سبب مي‌شود برخي آثار خوب در گيشه موفق عمل نكنند. او مي‌گويد: «سينما يك كالا نيست كه تنها سازندگان آن صاحبش باشند؛ سينما بخشي از فرهنگ عمومي و امري زيرساختي است كه بايد مورد حمايت همه بخش‌ها قرار گيرد؛ از مخاطبان گرفته تا شهردار و ساير نهادها. همه بايد پذيراي اين فرهنگ باشند.»احمدي با اشاره به آگاهي پايين مردم نسبت به وضعيت اكران و كيفيت فيلم‌ها مي‌افزايد: «اگر در گذشته ماهواره به جذب مخاطب كمك مي‌كرد، امروز اين اعتماد مخاطب است كه او را به سينما مي‌كشاند. تبليغات بايد توسط خود مردم و به‌صورت دهان‌به‌دهان انجام شود. تازه بعد از آن، اگر مخاطب شرايط و فرصت داشته باشد، با خانواده يا دوستان به تماشاي فيلم مي‌نشيند. ضمن اينكه همكاراني كه قبل و بعد از اكران فيلم خود در ماهواره تبليغ مي‌كنند نيز در نهايت با هزينه‌هاي سنگين تبليغات مواجه مي‌شوند كه دخل و خرج‌شان را به هم نمي‌رساند.»تهيه‌كننده «بچه مردم» درباره نقش اطلاع‌رساني تلويزيون نيز مي‌گويد: «تلويزيون براساس صلاحديد خود، براي فيلم‌هايي كه مناسب مي‌داند تبليغ مي‌كند، اما متأسفانه اثرگذاري لازم را ندارد. حتي گاهي تبليغات تلويزيوني نتيجه معكوس مي‌دهد، چون مخاطب فكر مي‌كند فيلم سفارشي است. زماني شهرداري تبليغ فيلم‌هاي ايراني را وظيفه خود مي‌دانست چون برايش آورده داشت، اما اكنون تبليغ فيلم‌ها توسط شهرداري حالت التماسي پيدا كرده؛ از شهردار گرفته تا مديرعامل زيباسازي را بايد ببينيم تا شايد يك فضاي تبليغاتي به فيلم اختصاص بدهند، كه تازه معلوم نيست بدهند يا نه. مجموع اين عوامل باعث آسيب ديدن اكران فيلم‌ها شده است.احمدي در بخش ديگري از صحبت خود با اشاره به اينكه از اكران فيلم‌ها به صورت آنلاين استقبال مي‌كندچون بخشي از سرمايه اوليه فيلم بازگشت پيدا مي‌كند ولي در عين حال مي‌گويد: اكران فيلم‌ها به صورت آنلاين به جاي آنكه حسن داشته باشد باعث ضرر است و به فيلم‌ها لطمه مي‌زند. چون مخاطب با خود فكر مي‌كند كه به هر حال فيلم در پلتفرم‌ها اكران مي‌شود پس چرا من به سينما بروم. قبل‌تر فيلم‌ها فقط در شبكه نمايش خانگي عرضه مي‌شد اما در حال حاضر صبح كه در پلتفرم آنلاين اكران مي‌شود يك ساعت بعد نسخه قاچاق آن در فضاي مجازي عرضه مي‌شود و اين باعث ضرر به منافع فيلمساز مي‌شود.