وقتي جنگ سايه‌ها عميق‌تر مي‌شود
عماد حسینی
چند روز پيش رسانه‌ها به نقل از منابع آگاه امنيتي خبر دادند، يك شبكه جاسوسي اسراييلي كه يك تبعه اوكرايني - سوري‌تبار آن را هدايت مي‌كند، كشف و متلاشي شده است.
روزنامه مصري الاخبار اليوم هم در گزارشي در اين رابطه فاش كرد، ماموران سرويس‌هاي غربي اين روزها به شكل گسترده‌اي در نقاط حساس لبنان مستقر شده‌اند و اين نفوذ به حدي رسيده كه اسراييل نيز بر روند فعاليت‌هاي مستقيم خود از طريق نيروي انساني در لبنان افزوده است، به نحوي كه مي‌توان گفت نفوذ اسراييل در تاسيسات و مراكز حياتي لبنان بيشتر از گذشته شده است.
نتايج تحقيقات سرويس‌هاي امنيتي لبناني با شبكه جاسوسي اسراييلي كه در لبنان كشف كه توسط تبعه اوكرايني- سوري‌تبار هدايت مي‌شد، نشان مي‌دهد كه او از يكي از ماموران خود خواسته بود تا يك خودرو را در پاركينگ تشريفات فرودگاه بيروت پارك كند.
كارفرماي اسراييلي هم به فرد مذكور خبر داده است كه كارت مخصوص براي ورود به اين پاركينگ را در اختيار او قرار خواهد داد. به اعتقاد اخبار اليوم، اين اعتراف نشان مي‌دهد كه يا اسراييل نفوذ مستقيمي در فرودگاه داشته و اين نفوذ به محافل اطلاعاتي اسراييل اين امكان را مي‌دهد كه چنين كارت‌هايي را به راحتي صادر كنند يا اين اطمينان را داشته‌اند از طريق سرويس‌هاي اطلاعاتي غربي كه نفوذ قابل توجهي در فرودگاه بيروت دارند، اين كارت را به دست خواهند آورد. به اعتقاد كارشناسان، اسراييل كه ظاهرا بعد از جنگ 33 روزه برنامه مدون و گسترده‌اي را براي نفوذ اطلاعاتي به ساختار حزب‌الله آغاز كرده بود، اين روزها بر دامنه آن افزوده يا حداقل مجددا در حال ايجاد خطوط اطلاعاتي جديدي براي اقدامات تخريبي خود است، به‌خصوص كه عمليات‌هاي مختلفي همچون پيجر را در اوج جنگ سايه‌ها كه با حزب‌الله در حاشيه جنگ غزه در گرفته بود، اقداماتي را انجام بدهد تا زمينه براي تقابل آتي كه گفته مي‌شود هر آن احتمال وقوع آن وجود دارد، فراهم شود. شيخ نعيم قاسم، دبيركل حزب‌الله لبنان در سخنراني‌هاي خود، بمب‌گذاري پيجرها و واكي‌تاكي‌هاي توزيع شده بين عوامل حزب‌الله در سپتامبر ۲۰۲۴ را يكي از جدي‌ترين ضربات اطلاعاتي در تاريخ درگيري با اسراييل برشمرد. در اين بين گزارش‌هاي غربي نشان داد كه اين بمب‌گذاري‌ها نتيجه نفوذ طولاني‌مدت به زنجيره تامين جهاني بوده است كه امكان جاسازي مواد منفجره كوچك در داخل باتري‌هاي دستگاه‌هاي وارداتي از طريق شركت‌هاي صوري را فراهم كرده و سپس به‌طور همزمان منفجر شده‌اند. منابع امنيتي لبنان هم به رسانه‌هاي مختلف گفتند كه تحقيقات داخلي انجام شده توسط حزب‌الله پس از عمليات نشان داد كه اسراييل «آگاهي ساختاري» دقيقي در مورد توزيع دستگاه‌هاي ارتباطي، محل استقرار فرماندهان ميداني، زمان جلسات آنها و مسيرهاي سفر آنها داشته است. به گفته اين منبع، اين امر به دليل تركيب «اطلاعات انساني» توسط شبكه ماموران آن با «داده‌هاي فني» به دست آمده از پهپادها و سيستم‌هاي نظارتي پيشرفته بوده است و در اين ميان همكاري و هم‌افزايي سرويس‌هاي مختلف غربي و عربي را هم در اين زمينه هرگز نبايد ناديده گرفت. رسانه‌هاي لبناني هم خبر مي‌دهند كه نيروهاي امنيتي لبنان تلاش‌هاي خود را براي از بين بردن شبكه‌هاي جاسوسي تشديد كرده‌اند و از دستگيري بيش از ۳۰ نفر در مناطق مختلف در چند ماه گذشته خبر داده‌اند، در حالي كه حزب‌الله با تغيير رويه امنيتي خود نشان داد كه بسياري از راه‌ها را به روي صهيونيست‌ها بسته و در اين امر به توفيق‌هاي قابل توجهي دست يافته است. به نوشته اين رسانه‌ها افرادي كه به اتهام همكاري با اسراييل دستگير شده‌اند شامل كارمندان دولت، كارگران بندر، پرسنل بازنشسته ارتش و اتباع خارجي مقيم لبنان هستند. اين رسانه‌ها به نقل از منابع آگاه گفتند كه يكي از اين شبكه‌ها وظيفه جمع‌آوري اطلاعات در مورد تحركات فرماندهان يگان رضوان و مستندسازي مسيرهاي جايگزين مورد استفاده حزب‌الله براي انتقال سلاح بين حومه جنوبي بيروت، جنوب لبنان و دره بقاع را بر عهده داشت. طبق اطلاعات منتشر شده در رسانه‌هاي عربي، داده‌هاي ارايه شده توسط اين شبكه‌ها به افزايش دقت برخي حملات اسراييل در طول و پس از جنگ كمك كرده است. مراكز تحقيقاتي غربي تخمين مي‌زنند كه اسراييل در سال‌هاي اخير يك الگوي اطلاعاتي پيشرفته را توسعه داده است كه بر «ادغام كامل» هوش مصنوعي، منابع انساني و نظارت هوايي و ماهواره‌اي متكي است. طبق گزارش‌هاي بين‌المللي، اسراييل در طول جنگ غزه از سيستم‌هايي مانند «لاوندر» و «انجيل» استفاده كرده است، قبل از اينكه آنها را براي شناسايي اهداف و مطالعه الگوهاي حركتي عوامل حزب‌الله در جبهه شمالي تطبيق بدهد. محمدصالح الفتح، كارشناس و محقق سوري در اين رابطه به پايگاه خبري ارم‌نيوز گفت: اين سيستم‌ها صرفا تصاوير هوايي را تجزيه و تحليل نمي‌كنند، بلكه بر اساس جزيياتي مانند نوع وسيله نقليه، تعداد اسكورت‌ها، دفعات حضور، دقايقي كه يك هدف در يك مكان خاص مي‌گذراند، حركات شبانه و اندازه‌گيري فركانس‌هاي دستگاه‌هاي الكترونيكي در مجاورت آنها، «مدل‌هاي رفتاري» دقيقي از حركات گروه‌ها و رهبران ايجاد مي‌كنند. وي در اين رابطه افزود كه اين ادغام به اسراييل اجازه داد تا پس از جنگ گذشته براي خود يك پايگاه داده گسترده ايجاد كند. به‌زعم اين كارشناس امروز اسراييل نقشه‌هايي از توزيع انبارهاي كوچك سلاح، مسيرهاي كاميون‌هاي تداركات لجستيكي و الگوهاي حركت روزانه در روستاهاي جنوبي قبل و بعد از آتش‌بس ايجاد كند، (چون از نگاه صهيونيست‌ها تمامي ساكنان جنوب لبنان به‌طور بالقوه از اعضاي حزب‌الله و مقاومت هستند) . الفتح همچنين ادعا كرد: «در هر رويارويي آينده، اسراييل براي افزايش دقت حملات عليه رهبران و مراكز حساس به اين سيستم‌ها تكيه خواهد كرد، به اين معني كه جنگ اطلاعاتي در هر درگيري جديد از خطوط نبرد سنتي پيشي خواهد گرفت.»
در همين راستا اين برداشت و تلقي در لبنان وجود دارد كه افزايش فعاليت نمايندگان ديپلماتيك، امنيتي و رسانه‌اي خارجي معمولا نشان‌دهنده شكل‌گيري يك مشكل در كشور است. با نگاهي دقيق به تكاپوي‌هاي صورت گرفته مي‌توان وجه مشترك تحقيقات آنها را تشخيص داد و تحليلگراني كه با نهادهاي خارجي خاصي ارتباط نزديكي دارند، مي‌توانند به راحتي استنباط كنند كه هدف اصلي، مشخص كردن وضعيت حزب‌الله و برنامه‌هاي آن است. در طول اين بررسي مي‌توان به چند نكته در اين رابطه اشاره كرد: اول؛ طرف امريكايي اصرار دارد كه براي لبنان ضرب‌الاجل تعيين كند كه تا پايان امسال به پايان مي‌رسد تا وارد مرحله جديدي از ماموريت خلع سلاح حزب‌الله شود. هفته گذشته، امريكايي‌ها وظايف جديدي در رابطه با «خشك كردن» منابع مالي حزب به دستورات خود به دولت لبنان اضافه كردند و يكي از اعضاي هيات وزارت خزانه‌داري ايالات متحده كه اخيرا از بيروت بازديد كرده بود، بر لزوم اجراي گام‌هاي عملي در اين زمينه «قبل از پايان سال» تاكيد كرد.
دوم؛ مشخص شد كه طرف مصري كه به دنبال ارايه ابتكار عملي با هماهنگي امريكايي‌هاست، همچنين از احتمال دستيابي به چيزي قابل توجه قبل از پايان سال صحبت كرد. سوم؛ كارشناسان درون رژيم صهيونيستي از وجود «فرصت محدودي» براي اقدام عليه لبنان خبر دادند و به‌طور ضمني به دو عامل تاثيرگذار اشاره كردند: عامل اول مربوط به انتخابات داخلي در ايالات متحده و عامل دوم مربوط به انتخابات درون خود اسراييل است. آنها توضيح دادند كه اسراييل ممكن است از وضعيت آماده‌باش فعلي در ارتش خود براي انجام يك عمليات بزرگ سوءاستفاده كند، زيرا هرگونه تاخير مي‌تواند منجر به شرايط داخلي و خارجي شود كه مسائل را پيچيده‌تر مي‌كند.
چهارم؛ به گفته برخي از اين هيات‌‌هايي كه به بيروت سفر كرده بودند، طي دو هفته گذشته، هيات‌هاي رسانه‌اي خارجي براي «انجام شناسايي در آمادگي براي مقابله با موقعيت‌هاي مختلف در دوره آينده» از لبنان بازديد كردند. يك روزنامه‌نگار اروپايي اظهار داشت كه اسراييل روند فعلي اقدامات خود را ادامه خواهد داد و قبل از سفر پاپ به لبنان در اوايل ماه آينده، هيچ عمليات بزرگي انجام نخواهد داد و ممكن است پس از پايان سال آزادي عمل بيشتري داشته باشد.
به اعتقاد رسانه‌هايي همچون روزنامه لبناني الاخبار اين مشاهدات منجر به نتيجه‌گيري غيرعلمي و نامشخصي مي‌شود، به اين معني كه نمي‌توان براي ارزيابي نيات دشمن به آنها اعتماد كرد. درست است كه اسراييل هم در داخل و هم در سطح بين‌المللي نگران و حتي بيشتر درست است كه دولت ترامپ در غزه براي محافظت از توافق فشار وارد مي‌كند و همچنين به دنبال نهايي كردن توافق امنيتي سوريه و اسراييل است، با اين آگاهي كامل كه اين تحولات لزوما به نفع اسراييل نيست.
اين رسانه نزديك به حزب‌الله در نتيجه‌گيري خود تاكيد كرد: تجربه به ما آموخته است كه رهبران دشمن، به ويژه اطرافيان بنيامين نتانياهو، از انجام اقداماتي كه ممكن است با دستور كار هيچ طرف خارجي، از جمله ايالات متحده همسو نباشد، دريغ نمي‌كنند. بنابراين، زمان‌بندي عامل تعيين‌كننده در تصميم براي رفتن به جنگ نيست. با اين حال محافل نزديك حزب‌الله به سياست ابهام مداوم اين حزب در مورد تمام جنبه‌هاي مقاومت و عمليات آن اشاره دارند و آن را در راستاي راهبرد شناخته شده «ورود به ناشناخته‌ها» مرتبط مي‌دانند. به اعتقاد اين محافل حزب‌الله بعد از آنچه در طول جنگ قبلي به چشم ديده در حال حاضر اين اقدام را در مواجهه با نفوذهايي كه در طول جنگ پديدار شدند، ضروري دانسته است و سعي دارد از اين طريق حداقل مانع از شكل‌گيري مسيرهاي نفوذ جديد يا به حداقل رساندن آن باشد. گزارش‌هاي متعدد منتشر شده در رسانه‌هاي عربي در رابطه با حزب‌الله نشان مي‌دهند كه ساختار رهبري حزب پس از «عمليات پيجر» بخشي از دستگاه امنيتي خود را از طريق مجموعه‌اي از اقدامات با هدف كاهش آسيب‌پذيري‌ها و تنظيم مجدد كانال‌هاي ارتباطي و حركتي، بازسازي كرده است. مراحل در حال اجرا شامل مهندسي مجدد كانال‌هاي ارتباطي، كاهش وابستگي به اينترنت، تقويت شبكه‌هاي رمزگذاري شده داخلي و حذف برخي فعاليت‌هاي رسانه‌اي كه قبل از جنگ رواج داشتند، است.
به گفته منابع، اين حزب يك مميزي امنيتي جامع، از جمله يك فرآيند بررسي كامل براي تاييد سوابق پرسنل شاغل در واحدهاي لجستيكي و حساس، از جمله انبارها و مسيرهاي حمل و نقل سلاح، در دست انجام دارد. اين حزب همچنين حضور عمومي رهبران خود را كاهش داده، به مسيرهاي نامنظم تكيه كرده، شيوه‌هاي حمل و نقل را تغيير داده و از بازديدهاي مكرر به مكان‌ها و زمان‌ها براي به حداقل رساندن خطر رديابي شدن، اجتناب كرده است.
در اين زمينه منابع مي‌گويند كه حزب‌الله زيرساخت‌هاي غيرنظامي و نظامي را از هم جدا كرده است. پس از درخواست قبلي خود براي قطع اتصال دوربين‌هاي امنيتي خانگي از اينترنت، اين حزب به سمت حذف وابستگي گسترده خود به منابع غيرنظامي كه مي‌توانند به عنوان پلتفرم‌هاي نظارتي استفاده شوند، حركت كرده است.
اين حزب همچنين واحدهاي كوچك‌تر خود را مجددا مستقر كرده و دائما تيم‌هاي شناسايي و نظارتي را جابه‌جا مي‌كند تا از رصد الگوهاي روزانه توسط پهپادها جلوگيري كند. ناظران و تحليلگران معتقدند كه جنگ آينده بين اسراييل و حزب‌الله با جنگ‌هاي قبلي تفاوت زيادي خواهد داشت.
كارشناسان لبناني به شدت نگران آن هستند كه اسراييل شبكه‌هاي كوچك و به هم پيوسته متعددي را در جنگ بعدي فعال خواهد كرد و تلاش خواهد كرد اين‌بار اقدامات تخريبي خود را در سراسر لبنان گسترش بدهد و صرفا به حزب‌الله محدود نكرده و با اين كار خود به دنبال افزايش فشار بر دولت اين كشور شود.
پس مي‌توان گفت جنگ بعدي اسراييل و حزب‌الله صرفا به خط مقدم ختم نخواهد شد و تل‌آويو براي فرار از ضربات شديد و دردناك حزب‌الله به عمق اين كشور، جنگ اطلاعاتي تخريبي شديدي را عليه كل لبنان به مرحله اجرا بگذارد تا جنگ بعد دو طرف به جنگ اطلاعاتي و پشت جبهه مبدل شود.