گروه گزارش
در روزهاي اخير دو روايت از برخورد شهيد باقري با چهرهاي در جلسه محرمانه وعده صادق 3، منتشر شده است؛ روايت عباس عراقچي كه ميگويد سردار باقري با يكي از حاضران جلسه به دليل اتهامزني به دولت پزشكيان برخورد كرده و روايت دوم از پيمان جبلي كه ميگويد از اساس در اين جلسه هيچ درگيري لفظي صورت نگرفته است.ماجرا از نقل خاطره عباس عراقچي در برنامه ماجراي جنگ شروع شد. او در گفتوگويي درباره موضوعات مختلف از ماجراهاي مربوط به جنگ 12 روزه و عملياتهاي موشكي ايران عليه اسراييل از برخي هجمهها به دولت ياد كرده و ميگويد دولت و نيروهاي نظامي برخلاف فضاسازي تندروها در هماهنگي كامل با يكديگر هستند. در اين بخش از گفتوگو عراقچي خاطرهاي از جلسه مربوط به تصميمگيري در مورد عمليات وعده صادق ۳ نقل کرده و در آن ميگويد وقتي در اين جلسه فردي، دولت و شخص مسعود پزشكيان را متهم به سنگاندازي در مسير اجراي عمليات كرده، سردار باقري به عنوان رييس ستاد كل نيروهاي مسلح در مقابل او ايستادگي كرده و با رد ادعاي او از پزشكيان دفاع كرده است.عراقچي در اين برنامه گفته است: «در مورد وعده صادق ۳ وقتي بحث شد يكي از دوستان انتقادي كرد و ايرادي گرفت. گفت چرا رييسجمهور مخالف هستند؟ خدا رحمت كند سردار باقري در آن جلسه -با گوينده اين حرف- برخورد كرد. گفت چرا اين حرف را ميزني؟ من مسوول دفاع از كشور هستم و لحظهاي كه مطمئن شوم ميتوانم از كشور در برابر تبعات عمليات وعده صادق ۳ دفاع كنم، كار خودم را انجام ميدهم. من هنوز از رييسجمهور سوال نكردم، چراكه از نظر خودم هنوز به آن مرحله نرسيديم. ايشان -سردار باقري- به شدت از رييسجمهور دفاع كرد.»نقل اين خاطره باب گمانهزنيها درباره چهرهاي كه سردار باقري با او برخورد كرده بود را باز كرد. هر شنوندهاي بعد از ديدن اين برنامه احتمالا تصور ميكند كه نزديكترين گزينه به چهرهاي كه ميتواند در بحث مقابل با سردار باقري بوده باشد، سعيد جليلي است. در همين گفتوگو مجري برنامه ميگويد متوجه شده است كه اين فرد چه كسي بوده و عراقچي نيز با خنده پاسخ ميدهد « نه اون كسي كه فكر ميكني نيست.»سه هفته بعد از اين اظهارات پيمان جبلي، رييس سازمان صدا و سيما از اساس كل اين خاطره را رد ميكند. او در گفتوگو با خبرآنلاين تاكيد كرده كه در اين جلسه حضور داشته و بهرغم بيان اينكه «عراقچي دروغ نميگويد» مدعي است كه اين فضاسازي ساخته رسانهها است و در اين جلسه كه خود او نيز در آن حضور داشته سردار باقري با كسي چنين برخوردي نداشته است.برخلاف بسياري از گمانهزنيها به نظر ميرسد از اساس كم اهميتترين قسمت موضوع اين است كه اين فرد دقيقا چه كسي بوده است. مساله مهم رويه و رفتار اين جريان است. رويهاي كه سعي ميكند دولت و نيروهاي نظامي را در تقابل با يكديگر نشان بدهد. جرياني كه چند ماه پيش از شهادت سردار باقري عليه او اظهارات تندي را بيان كرد و چهرهها و رسانههاي منتسب به جرياني مشخص باقري را مورد هجمه سياسي قرار دادند.
از انتقاد از حضور در تختجمشيد تا حمله با اسم رمز «باتوم»
وقتي فروردين ماه سال جاري سردار باقري تبريك سال نو را با حضور در تختجمشيد به مردم ايران ادا كرد طيفي از نيروهاي جبهه پايداري و نزديكان سعيد جليلي به شدت از او انتقاد كردند.در ويدیوي كوتاهي كه از شهيد باقري در كنار بناي باستاني تخت جمشيد منتشر شد، او ايستاد و با اشاره به مقولههاي صلح، آرامش، دوستي و برادري با ساير ملل كه آرمان تاريخي مردم ايران بوده است، تاكيد كرد كه رويكرد جمهوري اسلامي در روابط با همسايگانش نيز در راستاي اين آرمان هميشگي حركت كرده و ميكند.
بعد از حضور او در زمان تحويل سال در تختجمشيد، فواد ايزدي از چهرههاي نزديك به سعيد جليلي با طعنه به باقري گفت: «اگر فردي نظامي احساس ميكند كه به ادبيات ديپلماتيك علاقه دارد بايد يونيفرم خود را درآورد.»
وي در يك ويديو گفت: «نيروي نظامي ما نبايد در اين شرايط پيام صلح بفرستد. اگر فردي نظامي احساس ميكند كه به ادبيات ديپلماتيك علاقه دارد بايد يونيفرم خود را درآورد و برود ديپلمات شود؛ قطعا آقاي دكتر عراقچي هم به كمك نياز دارد.»حالا با گذشت نزديك به 5 ماه از اين ماجرا به نظر ميرسد مشخص است كه اين طیف چرا از شهيد باقري عصباني بودند و حتي با كنايه او را به سمت درآوردن لباس نظامي و كمك به وزير امور خارجه پزشكيان سوق دادند.
اظهارات فواد ايزدي اما تازه شروع ماجراي ماراتن هجمهها عليه شهيد باقري بود.
سرلشكر باقري روز ۵ خرداد در مراسم سالگرد تاسيس دانشگاه آزاد سخنراني كرد و بخشهايي از صحبتهاي او واكنشبرانگيز شد. باقري در قسمتي از صحبتهاي خود گفت: «نياز ما [نيروهاي مسلح] صرفا به علوم فني و فناوريهاي صنعتي محدود نيست. جامعه بسيار پيچيده و در حال تحول ما نياز به كار علمي دارد. اگر فرماندهي انتظامي بخواهد با رويكرد سخت و باتوم و دشنه برخورد كند راه به جايي نميبرد. ما نياز به تدبير داريم. افسر پليس ما بايد نسل جديد را به خوبي بشناسد و رگ خواب او را بداند و جامعهاي را كه امنيتش به آنان سپرده شده، اداره كنند.»
رجانيوز تحت مديريت ميثم نيلي، به عنوان ارگان غيررسمي بخشي از نيروهاي سعيد جليلي، جبهه پايداري و حلقه دولت سيزدهم در اين باره نوشت: «كمتر از 6 ماه زمان كافي بود تا تصوير سردار باقري بر ديوارنگاره «جنگبلد» جاي خود را به فرماندهاي بدهد كه پيام نوروزياش را از تخت جمشيد و بدون لباس نظامي ميدهد؛ به جاي وزير خارجه درباره پاسخ رهبري به نامه ترامپ توضيح ميدهد و مسوولان را از صحبت با نسل جديد با باتوم بر حذر ميدارد.» در بخش ديگري از گزارش آمده است: «با وجود حمايت صريح رهبر انقلاب از نيروهاي نظامي براي اجراي دستور روشن معظمله در راستاي تغيير محاسبات دشمن، چطور در فاصله كوتاهي چنين مواضعي از سوي فرمانده ستاد كل بروز ميكند؟ آن هم بدون كوچكترين اشاره به ماموريت «وعده صادق۳؟» فرمانده دغدغهمند «گفتوگو با نسل جديد» تاكنون در چند نشست دانشگاهي حضور يافته و به سوالات نسل جديد پاسخ داده يا درباره حل مشكل سربازي «نسل جديد در حال تحول» كه مستقيما به زيرمجموعه ايشان مربوط است، چه اقدامي انجام داده است؟ اين پرسشها و امثال آن، گرههاي مهمي از اين ابهام را باز خواهد كرد كه چرا تصوير ماندگار باقري و حاجيزاده در وعدهصادق۱، اين روزها به چنين چهرهاي با چنين مواضعي تغيير يافته است.» مطلب منتشر شده در سايت رجانيوز به اندازهاي تند بود كه صداي برخي رسانههاي ديگر نزديك به جريان اصولگرا را درآورد. تابناك در آن زمان در گزارشي نوشت: «طنز روزگار اينجاست همانها كه دم از «دفاع از ارزشها» ميزنند، امروز به ارزشمندترين مردان نظام هجوم ميبرند. مخالفان باقري ناخواسته عظمت او را به رخ تاريخ ميكشند. مردي كه ديروز قهرمان جبههها بود، امروز استاد دانشگاه، مشاور ارشد فرماندهي كل قوا و نويسندهاي صاحبقلم در فلسفه و استراتژي نظامي است - و شما؟ شما چه داريد جز «سخنان تيرمانند در تاريكي» كه به جايي نميرسد؟» خبرگزاري تسنيم نيز به شدت از مطالب مندرج در رجانيوز انتقاد كرد و در مطلبي با معرفي باقري به عنوان چهرهاي كه سرلشكر محمدحسين باقري به عنوان «يكي از تاثيرگذارترين چهرهها در نيروهاي مسلح ايران طي چند دهه اخير» است، نوشت: «كمتر از 6 ماه زمان كافي بود تا تصوير سردار باقري بر ديوارنگاره «جنگبلد» جاي خود را به فرماندهاي بدهد كه پيام نوروزياش را از تختجمشيد و بدون لباس نظامي ميدهد؛ به جاي وزير خارجه درباره پاسخ رهبري به نامه ترامپ توضيح ميدهد و مسوولان را از صحبت با نسل جديد با باتوم بر حذر ميدارد. هر يك از اقدامات رييس ستاد كل نيروهاي مسلح واكنشهاي متفاوتي داشته، اما سوال مهم اين است: چه معادله و محاسبهاي، دومين مقام ارشد نظامي كشور را به اين رفتارها رسانده است؟ با وجود حمايت صريح رهبر انقلاب از نيروهاي نظامي براي اجراي دستور روشن معظمله در راستاي تغيير محاسبات دشمن، چطور در فاصله كوتاهي چنين مواضعي از سوي فرمانده ستاد كل بروز ميكند؛ آنهم بدون كوچكترين اشاره به ماموريت «وعدهصادق۳؟» فرمانده دغدغهمند «گفتوگو با نسل جديد» تاكنون در چند نشست دانشگاهي حضور يافته و به سوالات نسل جديد پاسخ داده يا درباره حل مشكل سربازي «نسل جديد در حال تحول» كه مستقيما به زيرمجموعه ايشان مربوط است، چه اقدامي انجام داده است؟ اين پرسشها و امثال آن، گرههاي مهمي از اين ابهام را باز خواهد كرد كه چرا تصوير ماندگار باقري و حاجيزاده در وعدهصادق۱، اين روزها به چنين چهرهاي با چنين مواضعي تغيير يافته است.» ماجراي هجمههاي ماههاي آخر زندگي سردار باقري هنوز هم در ادبيات سياسي در درون جريان اصولگرايي مورد توجه است. بعد از توقف پخش برنامه ماجراي جنگ و جنجالي كه صدا و سيما بر سر مصاحبه اين برنامه با عباس عراقچي به راه انداخت، محمدحسين پويانفر در شبكه اجتماعي ايكس نوشت: « آقاي جبلي، ساخت برنامه ماجراي جنگ تضعيف صدا و سيما نيست؛ اگر آقاي عراقچي زودتر و شفاف ميگفت آن فرد چه كسي بوده كه از شهيد باقري درباره وعده صادق ۳ پاسخي محكم و منطقي دريافت كرده، شايد فرماندهان شهيد آنقدر آماج تهمت و ناسزا قرار نميگرفتند!» همان روزها روزنامه اصولگراي خراسان نيز نوشت كه «برخي اكانتهاي فعال در شبكههاي اجتماعي مدعياند دليل اصلي توقف پخش، بخشي از اظهارات عراقچي در اين گفتوگو بوده است. او در جايي از برخورد سرلشكر شهيد محمد باقري، رييس ستادكل نيروهاي مسلح، با يكي از مسوولان در جلسهاي مهم ياد ميكند كه گمانهزنيها آن را به شوراي عالي امنيت ملي نسبت دادهاند. ذهن بسياري ازجمله مجري برنامه، به سمت سعيد جليلي رفت، اما عراقچي تاكيد كرد كه «آن كسي كه فكر ميكنيد، نيست. با اين حال به نظر ميرسد تيم مديريتي صدا و سيما صلاح نديده اين گفتوگو پخش شود. باتوجه به اينكه قسمتهاي ديگري نيز ضبط شده بود، اما توليد متوقف و حتي دسترسي به نسخه اينترنتي هم محدود شد، اين تصميم عملا به پايان كامل پروژه انجاميد.»
بازخواني حملات به دولت و نيروهاي نظامي
از تريبون صدا و سيما
اقدامات صدا و سيما كه ويترين يك جريان فكري در دل اردوگاه اصولگرايي است تنها محدود به آغاز جنگ ايران و اسراييل و بعد از آن نيست. اين رويه قبل از وقوع جنگ نيز برقرار بود. از ديگر اقدامات صدا و سيما عليه ديپلماسي دولت ميتوان به تویيت عجيب مرتضي غرقي، خبرنگار شبكه خبر اشاره كرد. او در تویيتي با هشتگ مذاكرات رم، مدعي شد امريكا درخواست كرده محموله اورانيوم غني شده ايران به روسيه منتقل شود و موشكهايي كه كلاهك حمل ميكنند نيز غيرفعال باشند. در عوض امريكا نيز پولهاي ايران را آزاد و بخشي از تحريمها را بردارد. هر چند اين ادعا همان ساعتهاي اوليه پس از انتشار تكذيب شد اما يادآور اقدامات برخي منابع آگاه و شبكههاي خبري مانند پرستيوي در زمان مذاكرات احياي برجام بود كه با طرح ادعاي نادرست، اقدام به سنگاندازي عليه مذاكرات ميكردند.سال گذشته بود كه سهيل كريمي كه به عنوان كارشناس مسائل سوريه در صدا و سيما حاضر شده بود در گفتوگو با شبكه خبر سيما به تحليل اوضاع سوريه و نقش ايران در آن پرداخت و در تحليلي عجيب گفت كه به نيروهاي ما اجازه حضور در ميدان داده نميشود! او در بخش ديگري از اين برنامه با بيان اينكه «ما نبايد برادران و خواهران خود را در اين شرايط دشوار رها كنيم و بايد به ياري آنها بشتابيم»، تاكيد كرد: «در حال حاضر به نيروهاي ايراني اجازه جنگ مستقيم در اين كشور داده نشده است.» در يكي از اين برنامهها نيز محمدرضا غلامرضا، معاون سابق سپاه قدس در صحبتي مطرح كرد: «تركها و بعضي از كشورهاي عربي فريب دادند؛ اينها دو ماه قبل تضمين دادند كه هيچ اتفاقي در سوريه نميافتد.» در همين ايام فردي به نام كمالي، به عنوان كارشناس سوريه در برنامه صدا و سيما حاضر شد و در اظهارات خود تلويحا از مخالفان مسلح سوري بعد از سقوط بشار اسد حمايت كرد! علاوه بر اين حسين اكبري، سفير ايران در سوريه در گفتوگوي زنده با شبكه خبر درباره تحولات اخير دمشق گفت: «ما اين اتفاق را پيشبيني ميكرديم و تقريبا هيچ يك از همكاران ما از دستگاههاي مختلف جمهوري اسلامي در سفارت حضور نداشتند. در سفارت كسي آسيب نديد. بعد از «حمص» نه تنها ارتش سوريه بلكه مردم نيز در هيچ كجا مقاومت نكردند.» وي در بخش ديگري از اظهارات خود گفت: اين جريان فعلي در سوريه با داعش متفاوت هستند و قبلا با داعش جنگ هم داشتهاند. در برنامه ديگري كه در اين روزها از صدا و سيما منتشر شد، مصطفي خوشچشم، كارشناس مسائل سياسي روايتي از ديدار يكي از فرماندهان عالي ايران با بشار اسد مطرح كرد و گفت: «بشار درحاليكه خط تلفن مستقيم با امريكا، تركيه و روسيه روي ميزش داشته، خطاب به او گفته: اگر شما هم مايل به كمك هستيد يك گوشه كار را بگيريد!» در ميان موضعگيريهاي مختلف در قبال موضوع سقوط دولت اسد در سوريه، اظهارات دو چهره يعني اميرحسين قاضيزاده هاشمي، يكي از كانديداهاي انتخابات رياستجمهوري و معاون رييسجمهور در دولت سيزدهم و البته سيدمحمد حسيني، معاون پارلماني دولت سيزدهم در جاي خود قابل توجه است. سيدمحمد حسيني، معاون پارلماني دولت رييسي، در توييتي تحولات تلخ اخير خاورميانه را به فوت ابراهيم رييسي مرتبط دانست و نوشت: تمامي حوادث تلخ ماههاي اخير (شهادت اسماعيل هنيه، يحيي سنوار، سيدحسن نصرالله، سيدهاشم و فرماندهان حزبالله، تهاجم رژيم صهيونيستي به اهدافي در ايران، بمباران وحشيانه لبنان، فروپاشي دولت سوريه و...) از سقوط بالگرد رييسجمهور شهيد در 30 ارديبهشت آغاز شد!»اميرحسين قاضيزاده هاشمي، معاون رييسجمهور دولت سيزدهم نيز در واكنش به سقوط دولت بشار اسد با بيان اينكه «شيطان هميشه وسوسه ميكند، اما به وسوسه و وعدههايي كه ميدهد عمل نميكند» گفته است: «هر دولتمردي كه وسوسههاي مستكبران و دشمنانش را بپذيرد دچار غفلت و شكست خواهد شد. وقتي دولتمرد به اين شكل تحليل كند، ارتش و نيروهاي نظامي آن كشور هم دچار ضعف و وادادگي ميشوند، بهخصوص وقتي كه به صورت گسترده در ارتش نفوذ اتفاق افتاده باشد. متاسفانه اتفاقي كه در سوريه افتاد قابل پيشبيني بود؛ بارها مسوولان جمهوري اسلامي تذكر دادند ولي ناديده گرفته شد و باعث اين اتفاق شد. رهبر انقلاب وقتي چند سال پيش فرمودند حزباللهيها را تندرو ندانيد، اين افراد به وقت خطر كشور را نجات ميدهند. اگر سوريه هم از اين حزباللهيها داشت به اين وضع نميافتاد.»
سوريه و سايبريها
از ساعات نخست بعد از اعلام سقوط اسد برخي اكانتهاي سايبري نيز رويكرد عجيبي در قبال اين تحولات در پيش گرفتند و حتي زبان به نقد نيروهاي نظامي گشودند. انتشار مطالب و هشتگهايي همچون «ديپلماسي در ميدان و ميدان در هيات... قشنگه نه؟» در كنار اين توييتها، تحليلهاي علي عليزاده در نقد سياستهاي نظامي نيز بازخوردهاي زيادي داشت: «احسنت به نتانياهو، مرحب يهود در قرن 21. فقط اينكه در اين معركه علي و ذوالفقارش رو نداشتيم. يه تنه مچ همه رو خوابوند. حالا عزيزان هي شعار بدهند. اينها همش نتيجه تعلل و عقبنشينيهاي غيرتاكتيكي طي يك سال گذشته است. تنها چيزي كه نديديم شتابزدگي بود و هرچه ديديم تعلل بود.»
يكي ديگر از اكانتهاي توييتري سايبريها در مدح نتانياهو و كنايه به نيروهاي داخلي نوشت: «سروري بر منطقه سزاوار كسي است كه تنها راهبردش در مقابل دشمنان شكست دادنشان است و هوشمندانهترين و جسورانهترين تصميمات را اتخاذ ميكند، نه آن كسي كه هر چند سال يكبار ويار تسليم و مذاكره ميكند و لگدي به متحدانش حواله ميكند.» اين اظهارات درحالي مطرح شد كه تنها چند روز بعد حسين سلامي در اظهاراتي مواضع سپاه در اين موضوع را تشريح كرد. حسين سلامي، فرمانده كل سپاه پاسداران يك روز قبل از سخنراني آيتالله خامنهاي در همين ارتباط در جمع فرماندهان سپاه گفته بود: «از ماهها پيش از تحركات مسلحين و تكفيريها مطلع بوديم. برادران ما توانسته بودند با استفاده از شگردهاي اطلاعاتي، محورهاي حمله اينها را پيدا كنند و به سطح سياسي و نظامي سوريه منتقل كنند.» سلامي همچنين در سخنراني خود پيرامون تحولات منطقه خبر داد كه مسوولان اطلاعاتي ايران از سه ماه قبل درباره رخدادهاي سوريه به مقامهاي اين كشور هشدار داده بودند اما اين را هم گفتند كه مشخص نيست اين گزارشها به دست مقامات بالاي آن كشور رسيده يا «همان وسطها گم و گور شده بود.»
چه كسي خواب تفرقه ميبيند؟
مشخصا در طول يك سال فعاليت دولت مسعود پزشكيان تلاشهاي بسياري از جانب طيف نزديك به سعيد جليلي و نيروهاي جبهه پايداري براي القاي اين تصوير كه دولت مسوول انفعال در برابر اسراييل است، صورت گرفت.
به نظر ميرسد طيف سعيد جليلي كه مشخصا صدا و سيما را نيز در دست دارد با يك معادله ساده سعي دارند تا يك تصوير ساده براي نيروهاي مخاطب خود در جريان اصولگرا نشان بدهند. تصويري كه ميگويد همه در حال كوتاهي در برابر امنيت كشور هستند به جز طيف برادران جليلي !
اتاق فكر همين جريان پس از تماشاي اين قسمت از برنامه ماجراي جنگ و ذكر خاطره حساس عراقچي از سردار باقري، حساب و كتاب سادهاي انجام داده است: اگر چهرههاي موثر بدنه حزباللهي، ساكنان كانالها و گروههاي «ايتا» و حاميان سنتي سعيد جليلي، عباس عراقچي را در اين برنامه ببينند و بشنوند، ديگر چه امكاني براي حفظ دوگانه بين جليلي و غيرجليلي باقي ميماند؟ اگر اين دوگانه فرو بريزد، جريان فكرياي كه هويت سياسياش را بر «تقابل» نهادينه كرده، چه چيزي براي عرضه در فضاي انتخاباتي و عمومي دارد؟ بدنه راي ۱۵ ميليوني سعيد جليلي با چه روايتي تغذيه خواهد شد؟
در شرايطي كه دفاع باقري از دولت پزشكيان صورت بگيرد و عباس عراقچي در گفتوگويش در برنامه ماجراي جنگ تشريح كند كه بين دولت و سپاه و سطوح بالاي حاكميت احتلاف نظري در اجراي عملياتهاي نظامي نيست، سعيد جليلي و تفكر او چه زميني براي ادامه بازي و چه فضايي براي تداوم حيات سياسي دارد؟ وضعیت فعلی صدا و سیما به او توان و امكان مانورهايي بزرگ و كوچك را ميدهد؛ از تنظيم تكصدايي روي آنتن صداوسيما تا حذف يك برنامه تحليلي-تاريخي از هر پلتفرم و رسانهاي و حتي تكذيب خاطرهاي كه وزير امور خارجه نقل ميكند! اين استدلال مشخصا نشان ميدهد كه ادامه حيات سياسي جليلي و جريان همراهش به شكلدهي تقابلهاي پررنگ ميان بخشهاي مختلف حاكميت وابسته است و البته صداوسيما را در اختيار دارد.